Osmoro djece i čuvar ubijeni su u osnovnoj školi “Vladislav Ribnikar” u Beogradu, a nakon toga u okolini Mladenovca dogodilo se još jedno masovno ubistvo. Srbija, region, ali i Evropa sleđeni su nakon ta dva, prema trenutnim informacijama, nepovezana slučaja. Nažalost, u takvim situacijama, novinarstvo zna da pokaže onu svoju ružniju stranu, a izvještavanju o tragedijama ovog kalibra negativno doprinose i pojedinci na društvenim mrežama.
13-godišnji dječak uhapšen je zbog sumnje da je izvršio zločin u školi, a mediji su jako brzo došli do njegovih ličnih podataka, fotografija… Zatim su krenule da se šire razne dezinformacije. Samo jedna od njih, koja je odjeknula na naslovnicama crnogorskih i regionalnih portala, glasila je da je maloljetnik bio pod uticajem opijata. Iako su neke redakcije kasnije promijeniile naslove, ostali su dokazi da su o događaju izvijestili na pogrešan način. Nakon obavljenog toksikološkog nalaza uhapšenog, saopšteno je da je on negativan.
Mediji su požurili sa objavljivanjem fotografija 13-godišnjaka. I dok su ih neki objavljivali ne poštujući u potpunosti čuvanje identiteta maloljetnika i uz prozivanje njegovih roditelja, drugi su iskoristili potpuno lažnu fotografiju. Na pisanje naših kolega iz Raskrinkavanja.ba, određeni broj medija je savjesno objasnio da se radi o grešci, te da je na pomenutim fotografijama mladić koji živi u Irskoj.
Kao da sama tragedija nije bila dovoljna, korisnici društvenih mreža su otišli ne korak, već – milju dalje i krenuli sa objavljivanjem nevjerovatnih fantazija. U jednoj od njih kaže se da je maloljetnik osumnjičen za ubistva bio vakcinisan, te da bi se tu mogao tražiti uzrok zbog kojeg je uradio to što je uradio. Pretragom Fejsbuka, dolazi se do još jedne teorije, za koju je teško povjerovati da bi nekome pala na pamet, ali jeste. U njoj se tvrdi da je za zločin kriva škola, koju je dječak pohađao, a koja “više godina unazad slavi noć veštica”. Išlo se čak i toliko daleko da se spekuliše da uhapšeni nije osumnjičeni dječak, već neko drugi.
Svi navedeni primjeri samo su kapi u moru dezinformacija i lažnih vijesti koje su uslijedile nakon katastrofalnih scena iz Beograda. Kolege iz Fake News Tragača sastavile su kratku kompilaciju u kojoj su pisali: da nastavnica istorije nije preminula, da N1 nije pozvao da osumnjičenog puste na slobodu, da glumac Žarko Laušević nije “posvetio pesmu ubijenoj deci”…
Objava u kojoj je prikazana lažna fotografija dobija ocjenu – lažna vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
