Od prvog dana ruske invazije na Ukrajinu 24. februara, pa do danas, društvenim mrežama se šire lažne informacije o tamošnjim dešavanjima i kroz objave koje nemaju nikakve dodirne tačke sa aktuelnim sukobom. Dezinformatori se naročito često dohvate desničarskog bataljona – Azova.
Tako se na Fejsbuku počeo dijeliti i snimak za koji se tvrdi da prikazuje hapšenje vođe tog ekstremnog puka.
“Pogledajte kako će završiti svi koji rade protiv naroda, Ova vjest će sigurno biti na televiziji, uhvatili vođu Azova, on je iz zapadne Ukrajine naređivao da se granatiraju zgrade u kojima su živjeli civili, gde nije bilo vojske. Članovi grupe su se redovno slikali kako nose neonacističke i SS simbole. Bataljon Azov je jedinstven jer privlači široku mješavinu nacionalista, ultranacionalista i drugih mladića koji gaje jednaku odbojnost prema Rusiji. Čečenski lider Ramzan Kadirov rekao je da su snage iz njegovog regiona preuzele kontrolu nad gradskom skupštinom u ukrajinskoj luci Mariupolj i počele da čiste grad od bandi. Tom prilikom zarobljen je i vođa zloglasnog Azova iz zapadne Ukrajine. On je naređivao napade i granatiranje zgrada u kojem su živeli civili i gde nije bilo vojske. Objavljen je i video snimak njegovog hapšenja na kojem se vide ogorčeni civili koji pokušavaju da se dokopaju zarobljenog naciste a ruski vojnici sprečavaju da ga masa ne rastrgne”, tvrdi se u objavi.
Ovakve navode objavili su i Glas javnosti, Pink, Politički..
Kako se zove navodni vođa Azova čitaocima se ne saopštava, što je jedan od znakova da je riječ o neistinitoj informaciji.
Ova objava u sebi sadrži dvije lažne vijesti – prvo nije riječ o događaju koji se desio tokom aktuelnog rata u Ukrajini (konkretno u gradu Mariupolj) i drugo, na snimku nije vođa Azova.
Naime, događaj se odigrao još 2015. i o njemu su izvijestili lokalni mediji iz Donbasa.
Daljom pretragom ovog titlovanog naziva dolazi se i do medijskih izvještaja iz maja 2015.godine o osobi iz video snimka. Kanal Ukraine today tada je izvijestio da je riječ o ukrajinskom vojnom komandantu Olegu Kuzminihu.
„Ukrajinski vojni komandant kojeg su militanti uhvatili dok je branio aerodrom u Donjecku je oslobođen. Petro Porošenko ( tadašnji ukrajnski predsjednik) je na Fejsbuku objavio da je vojnik ‘kiborg’ Oleh Kuzminih pušten iz zatočeništva kasno u petak. On je dodao da taj dogovor nije bio dio veće razmjene zatvorenika. Kuzminih je zarobljen zajedno sa drugim ukrajinskim vojnicima od strane pobunjenih snaga 20. januara, nakon višemjesečne odbrane kompleksa. Nekoliko dana nakon privođenja, ruski mediji su emitovali snimke premlaćivanja i verbalnog zlostavljanja ratnih zarobljenika dok su paradirali gradom“, navodi Ukrainetoday.
I u tekstu ruskog medija „Kosmoljska pravda“ koji je o januarskim dešavanjima 2015.godine iz svog ugla izvještavao sa ulica Donbasa nalazi se fotografija zarobljenog Olega Kuzminjina koja je napravljena na istoj lokaciji kada i video snimak.
Oleg Kuzminih je po oslobođenju dao intervju, takođe 2015.
U jednom od odgovora na pitanje on je pomenuo događaj iz video objave.
„Ljudi su nas napali i na ulici tokom snimanja na stanici javnog prevoza, gde su mnogi stanovnici Donjecka poginuli kada je eksplodirala mina. Ni ja ni drugovi, koji su imali sreću da ne budu zarobljeni, nijesmo imali nikakve veze sa ovom tragedijom. Međutim, okupljenima na snimanju sve je predstavljeno suprotno“, kazao je Kuzminih, koji je u zarobljeništvu proveo 124 dana.
„Kiborzi“ su poznati kao branitelji međunarodnog aerodroma u Donjecku o čemu je snimljen i film koji je u martu 2018. godine u okviru svjetske turneje predstavljen u Biriselu, a jedan od organizatora te projekcije je bila Misija Ukrajine pri Evropskoj Uniji.
Pošto video snimak nije nastao tokom aktuelnog rata u Ukrajini i ne prikazuje zarobljenog vođu pokreta Azov ovu objavu ocjenjujemo kao lažnu vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
