Dok se među zemljama svijeta, vodi bitka oko nabavki vakcina protiv koronavirusa, a Evropska unija, javno negoduje jer Fajzer kasni i smanjuje isporuke, u susjednoj Srbiji, masovna vakcinacija je počela još 19. januara, dok je broj imunizovanih najveći u regionu.
Međutim uvijek postoje oni koji problematizuju same vakcine, vrijeme njihovog dolaska, kao i proizvođača. Tako je na Fejsbuku 27. februara postavljeno pitanje koje je prilično uznemirilo javnost.
“Da li je razlog prestanka davanja kineske vakcine zato što je zavrsena treća faza testiranja u Srbiji? Da li će sada početi sa testiranjem vakcine drugog proizvodjaca iz Kine?”
Međutim, nije tačno da je Srbija učestvovala u trećoj fazi kliničkih ispitivanja kineske vakcine, i ovim postom korisnici Fejsbuka su dovedeni u zabludu.
Istina je da je kineska kompanija CNBG (China National Biotech Group) još u septembru prošle godine, saopštila, da su Srbija i Pakistan pristali da učestvuju u trećoj fazi kliničkih ispitivanja za njihovu vakcinu protiv Covid-19, proizvođača, a petog dana u tom mjesecu vijest je objavio i Rojters.
“Kineska nacionalna biotek grupa (China National Biotec Group – CNBG) i kompanija Sinovac Biotech Ltd, saopštile su u subotu da je svaka od njih pronašla još po dvije zemlje u kojima će provesti kasne faze kliničkih ispitivanja njihovih kandidata za koronavirus vakcinu, dok Kina pojačava napore u globalnoj utrci.
Srbija i Pakistan su pristale da učestvuju u trećoj fazi ispitivanja za CNBG-ijeve vakcine, dok je Sinovac dobio odobrenje od Turske i Bangladeša. Dvije kompanije nastoje da dobiju više podataka u inostranstvu, budući da broj novih slučajeva u Kini opada.
Srbija će testirati dvije vakcine razvijene u CNGS-ovim jedinicama u Wuhanu i Pekingu, a Pakistan će testirati vakcinu kandidata pekinške jedinice.”
Istog dana ministar zdravlja u Vladi Srbije, Zlatibor Lončar izjavio je da nisu ispunjeni uslovi da se kineska vakcina testira u Srbiji.
Kolege iz Raskrinkavanje.ba su objavile da je tada Lončar za televiziju Pink kazao da će ministarstvo obavijestiti građane kada vakcina „dođe do određene faze i do zahteva da se u Srbiji testira“, ali i kada vakcina ispuni sve uslove u srpskoj Agenciji za ljekove.
Činjenica je da klinička ispitivanja kineskih vakcina protiv COVID-19 u Srbiji nijesu nikad započeta. Prema podacima o zasjedanjima Komisije za klinička ispitivanja Agencije za ljekove i medicinska sredstva Srbije za septembar, oktobar, novembar i decembar 2020, te januar 2021. godine, nijedno kliničko ispitivanje vakcina protiv COVID-19 nije bilo predmet njihovog odlučivanja.
U Srbiji su trenutno u upotrebi Sinofarm, Fajzer/Biontek i ruska Sputnjik V vakcina, a krajem februara stigao je i prvi kontigent od 150 hiljada doza Astra Zeneke.
Dakle, tvrdnja, da je “završena treća faza testiranja u Srbiji” temelji se na najavama iz septembra prošle godine, o navodnom pristanku Srbije da učestvuje u trećoj fazi testiranja vakcine (tada još uvijek neodobrene za upotrebu).
S obzirom na to da je ovaj televizijski prilog plasiran kako bi se građani zastrašivali i odvratili od vakcinacije, ovu objavu ocijenili smo kao lažnu vijest. Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
Viralne objave: Lažna vijest
