Tvrdnja koja je privukla pažnju korisnika društvenih mreža, naročito na Facebooku (1, 2) (arhivirano 1, 2), ponovo je pokrenula raspravu o jednoj od najdugovječnijih teorija zavjere – takozvanim kemtrejlsima (chemtrails). Ovog puta dežurni dezinformatori izmaštali su vijest da je američki predsjednik Donald Tramp navodno naredio američkom Federalnom istražnom birou (FBI) da istraži takozvane kemtrejse, odnosno hemijske tragove koje ‘’namjerno ispuštaju avioni širom svijeta’’.
Videli ste ih – te jezive, geometrijske pruge koje su na nebu, neprirodno precizne, fenomen koji su mejnstrim mediji odbacili u svom nemilosrdnom propagandnom ratu protiv čovečanstva.
Videli su ih i ključni članovi Trampove administracije. Obavešteni su od strane istražitelja na visokom nivou koji su godine proveli otkrivajući istinu. I sada su spremni da deluju. Njihova meta? Elitni umovi koji stoje iza masovnog raspršivanja hemijskih tragova — aluminijuma, barijuma, toksina — truju naš vazduh, manipulišu vremenskim prilikama i jačaju poluge nad globalnom kontrolom.
Ali pravi rat nije protiv bezimenih operativaca koji sprovode ove zločine – već protiv nedodirljivih gospodara koji veruju da su van odgovornosti. Ta iluzija se ruši. Narod se budi, bes kipti, a pozivi na pravdu zaglušuju.
Nirnberg 2.0 dolazi. Suđenja će biti brza, presude neizbežne. Odgovorni će odgovarati za svoje zločine protiv čovečnosti. Sada je samo pitanje – ko će prvi pasti?
Kako sada izgledaju oblaci? Oni su spljošteni, prugasti, geometrijski. Kao da neko slika zatvorske rešetke po nebesima.
Ova tvrdnja, koju su korisnici Facebook-a prenijeli sa sajta poznatog po širenju teorija zavjere, nultatacka.rs (arhivirano), apsolutno nije tačna i nema nikakvu potporu u činjenicama.
Analizom dostupnih izvora i provjerom činjenica, utvrdili smo da vijest vodi porijeklo od članka objavljenog 17. februara na sajtu The People’s Voice (arhivirano), odranije poznatom i kao NewsPunch ili YourNewsWire. Ovaj portal odavno je prepoznat u međunarodnim krugovima za provjeru činjenica kao jedan od vodećih izvora dezinformacija i lažnih vijesti na internetu. Na stranici ovog portala jasno stoji upozorenje (Liability disclaimer) da ne garantuju pouzdanost, tačnost ili pravovremenost informacija koje objavljuju.
Prema originalnoj tvrdnji sa sajta The People’s Voice, Tramp je navodno „objavio rat protiv chemtrailsa“, što je izazvalo lavinu netačnih interpretacija širom svijeta. Međutim, sam članak pominje Trampa samo dva puta: jednom u senzacionalističkom naslovu – “Tramp objavio rat protiv chemtrailsa dok neobilježeni avioni ispuštaju toksične supstance iznad SAD-a “(“Trump Declares War Against Chemtrails as Unmarked Planes Dump Toxic Payloads Over U.S.”), te još jednom u tekstu, navodeći da je “Trampova administracija potpuno svjesna situacije i da je već preduzela akcije, navodno oborivši nekoliko neidentifikovanih aviona.” Istu situaciju nalazimo i u tekstu objavljenom na sajtu Nulta tačka (Naslov: Pala još jedna teorija zavere: Tramp naložio FBI-u da istraži toksične hemijske tragove; Rečenica: Videli su ih i ključni članovi Trampove administracije.).
Ni za jednu od ovih tvrdnji nisu navedeni izvori ili kredibilni dokazi. Detaljnom provjerom utvrdili smo da nijedna relevantna medijska kuća, niti kredibilan izvor, nisu potvrdili da je Tramp bilo kad tokom svog mandata dao izjavu ili potpisao bilo kakvu izvršnu naredbu koja se tiče istraživanja ili borbe protiv kemtrejlsa.
Osim toga, nema nikakvih kredibilnih izvještaja, vladinih dokumenata niti saopštenja sa zvaničnih Trampovih naloga na društvenim mrežama (poput TRUTH Social ili X) koji potvrđuju navode o „objavi rata“ protiv chemtrailsa. Nadalje, američke institucije poput FBI-ja ili Ministarstva odbrane nisu nikada službeno potvrdile postojanje takvog istraživanja niti objavile bilo kakve rezultate koji bi podržali ovu tvrdnju.
Dodatno, Trampova administracija nije donijela nijedan zakon koji se odnosi na kemtrejlse, niti je bilo ikakvih predsjedničkih odluka ili saopštenja koja bi potvrdila takvu intervenciju.
Šta su zapravo „chemtrails“?
Termin „chemtrails“ dio je teorije zavjere koja tvrdi da vlade ili privatne korporacije koriste avione za namjerno raspršivanje toksičnih supstanci iz vazduha. Međutim, naučne institucije širom svijeta jasno su odbacile ovu teoriju, objašnjavajući da su tragovi iza aviona zapravo kondenzacioni tragovi (contrails).
Ovi tragovi se sastoje od ledenih kristala ili vodenih kapljica koje nastaju kao prirodna pojava kada vlažni izduvni gasovi iz avionskih motora dođu u dodir sa hladnim vazduhom na visokim nadmorskim visinama.
Naš portal se već u više navrata (1, 2, 3, 4) bavio raskrinkavanjem tvrdnji o postojanju kemtrejlsa, detaljno analizirajući izvore i dokaze koji ih pobijaju. Kroz dosadašnja istraživanja pokazali smo da je ova teorija zavjere neosnovana i da nema nikakvu naučnu potporu. Kao i u ranijim slučajevima, ni u ovoj tvrdnji o Trampovoj „borbi protiv kemtrejlsa“ nema dokaza koji bi potvrdili njenu vjerodostojnost.
Teorije zavjere o kemtrejlsima uporno opstaju zahvaljujući senzacionalističkim narativima i nepouzdanim izvorima, koji se oslanjaju na emocije umjesto na činjenice. Kao što smo pokazali kroz analizu, tvrdnja da je Donald Tramp naložio FBI-u da istražuje chemtrails nema nikakvu osnovu u stvarnosti – potekla je sa poznatog dezinformacijskog portala i dalje se širila bez ikakvih kredibilnih dokaza.
Ovoj objavi dajemo ocjenu – lažna vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
