Region Balkana isprepletan je pričama o istoriji i istorijskim ličnostima, pa se u granicama današnjih država često prisvajaju ili pripisuju odlike i ljudi, po principu – kako kome odgovara. Samo jedan od primjera za to je Nikola Tesla. Neki kažu da je porijeklom Srbin, u Hrvatskoj se našao novoj kovanici, dok u Crnoj Gori postoji teorija da je Crnogorac.
O Tesli za sad nećemo. Međutim, na ultranacionalističkim srpskim portalima pojavila se teorija, koja kaže da se glavni grad Hrvatske – Zagreb, nekada zvao – Srbinovo.
U tekstu portala Nacionalist, nakon niza istorijskih lekcija se navodi:
“Od Serbinova do Zagreba ponovo nas jezik vodi. Franački hroničari iz 9. veka Serbinovo pominju kao Sorba i Sarba, a zatim i kao Soragam. Nemci su izostavili prvi slog ovog imena i pisali Agram. Ime Zagreb, prema Farlatiju, nastaje od oblika Sorba, Zogrob, Zagreb. Mi smo i ovde rešili jedno veliko istorijsko pitanje samo uz pomoć jezika.”
Tekst Nacionalista kreće od Rimljana i dva grada koji su zatekli na rijeci Savi: Serbitium i Siskia. Za drugi se navodi da je tu i danas pod sličnim nazivom – Sisak.
Za Serbitium se navodi da se nazivao još i Serbino, a zatim Serbinon. U daljem tekstu piše:
“Samo postojanje jednog grada sa takvim imenom, u antičkom vremenu, ruši iz temelja sve teze zvanične istoriografije o Srbima i Slovenima uopšte. Prepoznavanje Serbinona ima veliki politički značaj i u današnjem vremenu. Kordinate koje je dao geograf Ptolomej, u starim izdanjima, pokazuju da je Serbinon savremeni grad Zagreb, glavni grad Hrvatske.”
Pretragom pojma “Serbitium” dolazi se do Serbinuma – naseobine za koju se smatra da se nalazi na teritoriji današnje Stare Gradiške.
Stara Gradiška je od Zagreba prema Google maps-u udaljena oko 150 kilometara, drumom.
Kako se Zagreb zvao u prošlosti?
Uprkos teoriji sa Nacionalista, u spisima i prema medijskim pisanjima, Zagreb se nikada nije nazivao Srbinovo.
Većina izvora govori o tome da je ime nastalo iz legende o djevojci Mandi i žednom junaku/banu. Ban je, prema mitu, bio žedan i zatražio je od djevojke vode i rekao joj: “Mando, dušo, zagrabi”.
Dr sc. Damir Kovač se bavio ovom temom i piše da jezikoslovac Petar Skok smatra da je ime Zagreb nastalo od praslavenske riječi grebsti, greb, te da naziv nastaje od sintagme za grebom, što bi trebalo da znači – za obalom. Kovača su prenijeli mediji i naveli da je Zagreb tokom prošlosti 19 puta mijenjao ime. Nijednom se nigdje ne pominje – Srbinovo.
S obzirom na to da nema dokaza da se Zagreb ikada zvao Srbinovo, niti da se to igdje pominje osim u tekstu Nacionalista, koji je pokušao da “reši jedno veliko istorijsko pitanje samo uz pomoć jezika”, ova objava dobija ocjenu – teorija zavjere
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
