Nacionalni programi imunizacije u javnosti izazivaju podijeljena mišljenja građana, a društvene mreže nerijetko služe kao instrument za širenje ličnog stava, te vršenje uticaja na okruženje. HPV vakcine, posebno Gardasil (ili Silgard, zavisno od tržišta), koje služe za prevenciju karcinoma često su meta antivakserske kampanje.
Korisnik Fejsbuka u objavi evidentiranoj 28. avgusta iznio je negativan stav o vakcini protiv humanog papiloma virusa (HPV) i mjerama koje je Vlada Crne Gore najavila:
„Krajem septembra crnogorski dušebrižnici žele pozivati telefonom roditelje da dovedu svoje djevojčice da im zabodu HPV vakcinu. Koliko je ova vakcina opasna, spremio sam video od par minuta.“
U datom video materijalu, koji prati objavu, prikazana je izjava žene čiji je sin uslijed vakcinacije navodno obolio od paralize. Kao argument kojim je potkrijepio tvrdnje o štetnom uticaju HPV vakcine, autor je u video materijalu naveo mišljenje jednog bivšeg ljekara.
„Predviđam da će Gardesil postati najveći medicinski skandal svih vremena, zato što u nekom trenutku dokazi će se zbrojiti koji će dokazati da ova vakcina nema apsolutno nikakav uticaj na rak grlića materice i da mnogi negativni efekti koji uništavaju živote, pa čak i ubijaju ne služe ničemu drugom osim stvaranju profita za proizvođače. – Dr Bernhard Dalbergue, bivši ljekar u farmaceutskoj industriji“
Na snimku je Colton Berrett, koji je bio 13-godišnjak kada je obolio od transverzalnog mijelitisa. Njegova majka je za njegov transverzalni mijelitis okrivila to što je primio HPV vakcinu.
HPV vakcine sprječavaju infekciju koja je povezana sa rakom grlića materice, vulve, vagine, analnog i orofaringealnog karcinoma kod žena i karcinomom orofarinksa, analnog otvora i penisa kod muškaraca.
Virus se širi neposrednim intimnim kontaktom. Prema navodima američkog Centra za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC), HPV infekcije su toliko česte da gotovo svi muškarci i žene mogu biti dobiti barem jednu vrstu u nekom trenutku života.
Većina infekcija je asimptomatska i ne može se otkriti, iako pojedine infekcije mogu biti uporne i napredovati u rak i kod žena i kod muškaraca kasnije u životu.
CDC prati primjenu i sprovodi ispitivanja HPV vakcina duže od 15 godina.
„HPV vakcina je bezbjedna i efikasna u prevenciji infekcija i karcinoma povezanih sa HPV-om. Vakcine, kao i svaki lijek, mogu imati neželjene efekte. Mnogi ljudi koji prime HPV vakcinu nemaju nikakve neželjene efekte, a najčešći je obično blagi bol u ruci nakon primanja injekcije. Svaka HPV vakcina prošla je stroga testiranja prije nego što ih je licencirala američka Uprava za hranu i ljekove (FDA). Konkretno, Gardasil 9 je proučavan u kliničkim ispitivanjima u kojima je učestvovalo više od 15 hiljada žena i muškaraca, dok je u testiranju Gardasila učestvovalo više od 29 hiljada osoba“.
U pogledu povezanosti vakcina Gardasil sa paralizom, značajan je rad i statistika Sistema za izvještavanje o neželjenim efektima vakcine (VAERS) koji kontinuirano prati izveštaje o Guillain-Barreov sindromu (GBS) nakon procesa imunizacije.
„GBS je rijedak poremećaj koji prouzrokuje oštećenje nervnih ćelije, uzrokujući slabost mišića, a ponekad i paralizu. Većina ljudi se potpuno oporavlja od GBS-a, ali neki doživljavaju dugotrajno oštećenje nerava. Od 2014. do 2017. godine, kada je približno 28 miliona doza Gardasila 9 izdato u Sjedinjenim Američkim Državama, potvrđena su četiri izvještaja GBS-a. Datalink za bezbjednost vakcine (VSD) je takođe pratio GBS nakon vakcinacije Gardasil 9. Od 2015. do 2017. godine, u VSD je potvrđeno skoro 840 hiljada doza Gardasila 9 i istraživači nijesu pronašli sigurnosni signal za GBS nakon vakcinacije protiv HPV-a.“
(Sigurnosni signal je informacija o novom ili poznatom štetnom događaju koji može biti uzrokovan lijekom i zahtijeva daljnju istragu.)
HPV vakcina, koja je postala dostupna 2006. godine, preporučuje se adolescentima kao primarni vid prevencije karcinoma povezanih sa HPV-om, a proces imunizacije zavisi od uzrasta i imunskog statusa, pružajući zaštitu najmanje pet do deset godina.
„CDC preporučuje da se sve HPV vakcine daju u dvije doze do 15. godine i u tri doze za starije od 15. godina. CDC preporučuje HPV vakcinaciju za sve dječake i djevojčice uzrasta od 11 do 12 godina kako bi se zaštitili od infekcija i karcinoma povezanih sa HPV-om. Svako ko započne vakcinaciju prije 15. godine treba da primi dvije doze HPV vakcine, sa najmanje šest meseci pauze između prve i druge doze. Adolescentima koji prime dvije doze u razmaku od manje od pet mjeseci biće potrebna treća doza HPV vakcine“.
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) preporučuje da primarna ciljna grupa za vakcinaciju budu djevojčice starosne dobi od devet do 14 godina. Svaka država odlučuje o starosnoj dobi koja će biti primarna ciljna grupa, odnosno uzrast u kojem će se vakcinacija sprovoditi svake godine.
Početkom avgusta, u Crnoj Gori je predstavljen Nacionalni plan uvođenja HPV vakcine u program imunizacije u Crnoj Gori, a koji se realizuje u okviru implementacije dvogodišnjeg sporazuma o saradnji Crne Gore i SZO 2022-2023. godine Pomenuti plan predviđa početak imunizacije tokom septembra.
”Stručno savjetodavno tijelo za imunizaciju Crne Gore (NITAG) je preporučilo da primarna ciljna grupa – za koju se planira da se vakcinacija kroz redovni kalendar vakcinacije sprovodi svake godine budu upravo djevojčice sa navršenih devet godina, odnosno koje pohađaju četvrti razred osnovne škole, kada se obavlja i jedan od redovnih sistematskih pregleda djece. Vakcinacija HPV počeće 19. ili 26. septembra, a zdravstveni radnici pozivaće za imunizaciju oko 3.500 do 4.000 djevojčica”, naveo je epidemiolog Instituta za javno zdravlje (IJZ), Milko Joksimović.
Šefica Kancelarije SZO u Crnoj Gori, Mina Brajović izjavila je da karcinom grlića materice svake godine uzrokuje 300 hiljada smrtnih slučajeva u populaciji žena.
„Prema statistici SZO, u regionu Evrope, Crna Gora je na čelu neslavne kolone i prva je zemlja po učestalosti obolijevanja sa stopom od 26,2 i umiranja sa stopom 10,5. U 99 odsto slučajeva HPV virus je uzrok tog oboljenja“, navela je Brajović.
Tragičnom pričom Coltona Barreta i njenom zloupotrebom od strane antivakserske propagande su se već bavili autori na blogu Science-Based Medicine, koji pokriva probleme nauke i medicine, posebno medicinske prevare i prakse.
Relevantne studije ne pronalaze povezanost između transverzalnog mijelitisa i prethodne imunizacije, uključujući i HPV vakcine, zbog čega datu medijsku objavu ocjenjujemo kao teoriju zavjere.
Ovu ocjenu dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
