Nedavni snimak (arhivirano ovdje) aviona sa izraženim bijelim tragovima iza sebe, uz komentar:
,,Kondenzacije više nego normalne????”,
ponovo je podgrijao teoriju zavjere o “kemtrejlsima” – tvrdnje da avioni ispuštaju otrovne supstance s ciljem trovanja ljudi. Objavljeni snimak je naravno imao i svoj ,,propratni folklor’’ u vidu lajkova i dijeljenja, koji su u najmanju ruku saglasni sa ovom teorijom, a koja nema nikakvo utemeljenje u nauci.
Bijeli tragovi koje vidimo iza aviona nazivaju se kondenzacioni tragovi ili ,,contrails”. Oni nastaju kada vrući, vlažni izduvni gasovi iz motora aviona uđu u kontakt sa hladnim, suvim vazduhom na velikim visinama. Ovaj proces uzrokuje kondenzaciju i smrzavanje vodene pare, stvarajući vidljive ledene kristale – slične oblacima cirusa.
Kondenzacioni tragovi nastaju u specifičnim atmosferskim uslovima, obično na visinama iznad 8.000 metara, gdje su temperature ispod -40°C. Kada avion prođe kroz ove uslove, vodena para iz njegovih motora kondenzuje se i formira kapljice koje se brzo smrzavaju, stvarajući bijele tragove. Ovi tragovi mogu varirati u trajanju i veličini zavisno o vlažnosti vazduha i drugih atmosferskih faktora.
Po teoriji o ,,kemtrejlsima”, avioni namjerno ispuštaju hemikalije s ciljem kontrole populacije, vremenskih prilika ili drugih zlonamjernih svrha.
Međutim, prema istraživanju objavljenom u časopisu Environmental Research Letters, 76 od 77 naučnika koji su se bavili atmosferom i kondenzacionim tragovima nisu našli dokaze koji bi podržali teoriju o ,,kemtrejlsima”. NASA (1, 2) i druge respektabilne organizacije takođe su potvrdile da su kondenzacioni tragovi potpuno prirodan fenomen.
Sve relevantne naučne institucije, uključujući Američko meteorološko društvo (AMS) i Nacionalnu upravu za okeane i atmosferu (NOAA), dosljedno su opovrgle tvrdnje o ,,kemtrejlsima”. Njihova istraživanja pokazuju da su kondenzacioni tragovi rezultat normalnih procesa koji se odvijaju u atmosferi kada avioni lete na velikim visinama.
Video koji kruži društvenim mrežama i sugeriše postojanje ,,kemtrejlsa” predstavlja još jedan primjer u moru dezinformacija na ovu temu, o kojima postoji desetine analiza na našem sajtu. Kondenzacioni tragovi su prirodni fenomen uzrokovan specifičnim atmosferskim uslovima.
Kao i svim sličnim objavama, i ovoj dajemo ocjenu – teorija zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
