Alpski grad u Švajcarskoj – Davos bio je centar okupljanja političkih i poslovnih lidera, stručnjaka i aktivista, ali i epicentar dezinformacija.
Na društvenim mrežama se dijeli članak i skrinšot istog, objavljen na portalima Provjeri.hr i Nultatacka.rs, a u kojima se tvrdi da je osnivač Svjetskog ekonomskog foruma (SEF), Klaus Švab “zabranio vakcinisanim pilotima da prevoze članove te organizacije u i iz Davosa zbog bezbjednosnog rizika koji predstavljaju”. (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18).
U samom tekstu navedeno je:
“Džoš Joder, šef američke grupe pilota za slobodu protiv vakcina, rekao je pilotu Alanu Dejnu da prima upite od elita Davosa zainteresovanih da angažuju nevakcinisane pilote da lete na njihova poslovna putovanja.
„Sada dobija pozive od bogatih biznismena i kompanija da vozi njihove rukovodioce unaokolo poslovnim avionima sa nevakcinisanom posadom“, rečeno je za „Maria Zeee Uncensored“ ove nedelje”.
Tvrdnja da “elita iz Davosa” zahtijeva nevakcinisane pilote proističe iz intervjua sa nekadašnjim pilotom, Alanom Dejnom. U tekstu, objavljenom na portalu Infovors 14. januara, našao se i video u kom je bivši pilot zaista podijelio navodna saznanja o upitima koje je šef američke organizacije “Freedom Fliers”, Džoš Joder primio.
Međutim, nigdje u članku, niti u snimku intervjua se ne navodi da su bogataši koji traže nevakcinisane pilote zapravo članovi ili učesnici Svjetskog ekonomskog foruma.
Zapravo, snimak intervjua je objavljen sredinom jula 2022. godine na Ju Tjub kanalu Zeee Media, u opisu kog se navodi da je jedan od “najpouzdanijih, necenzurisanih izvora informacija u Australiji”.
Dakle, stari snimak poslužio je za nove dezinformacije.
Portali koji objavljuju neistinite informacije, poput Njuz Panča, uz malo “kreativnosti” su prikazali intervju u pogrešnom kontekstu, izmijenili i povezali informacije koje je bivši pilot iznio tada sa događajem u Davosu i globalnom elitom za koju dezinformatori često tvrde da teži da pokori svijet i podredi ga svojim interesima.
Džoš Joder je reagovao na medijske navode, demantujući u tvitu da je ikada rekao da su mu članovi Svjetskog ekonomskog foruma pristupili sa takvim zahtjevom.
“Klik-bejt novinarstvo je pošast. Nikad nisam rekao da me je SEF/ Davos kontaktirao, u potrazi za nevacionim pilotima. Ono što sam rekao je da su me bogati privrednici kontaktirali sa tim upitom. Otpratite sve koji šire ovo smeće”, napisao je Joder na svom Tviter nalogu.
Jasno je da bivši pilot, Alan Dejn, koji se navodi kao izvor informacija u objavama regionalnih i stranih medija nije pomenuo događaj u Davosu, niti Svjetski ekonomski forum u intervjuu koji je dao u julu 2022. Takođe, Džoš Joder, kog je Dejn pomenuo u intervjuu, je demantovao navode koji se odnose na članove SEF-a. Iz tog razloga, medijske i objave na društvenim mrežama ocjenjujemo kao lažnu vijest.
Ovu ocjenu dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
Takođe, zbog tvrdnji da je Švab “zabranio vakcinisanim pilotima da prevoze članove te organizacije u i iz Davosa zbog bezbjednosnog rizika koji predstavljaju” ove objave dobijaju ocjenu teorija zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
