Najveći broj stanovnika u Ukrajini izjašnjava se kao pravoslavni hrišćani.
Na Fejsbuku se pojavila besmislena tvrdnja da je Vlada Ukrajine zabranila hrišćanstvo, a više korisnika je objavilo video koji je zabilježio masu ljudi koja navodno protestuje protiv te odluke. (1, 2)
“Vlada Ukrajine je zabranila hrišćanstvo, narod krenuo da brani crkve”.
Hrišćanstvo u Ukrajini nije zabranjeno, međutim pro-ruski nastojeni pojedinci su se potrudili da taj narativ i netačne informacije nametnu u onlajn prostoru.
Tačno je da su u Ukrajini usvojene određene političke i bezbjednosne mjere koje se odnose na određene crkve i vođe unutar pravoslavne zajednice, posebno one povezane sa Moskovskom patrijaršijom, sa ciljem suzbijanja uticaja Rusije.
Konkretno, ukrajinski Parlament, Vrhovna rada, usvojio je 20. avgusta zakon o Zabrani vjerskih organizacija povezanih sa Ruskom pravoslavnom crkvom.
Zakon je usmjeren na one vjerske zajednice čije se administrativno sjedište nalazi u državi koja je vojno napala i okupirala ukrajinske teritorije, kao i na one koje direktno ili indirektno podržavaju agresiju na Ukrajinu.
To se prvenstveno odnosi na Ukrajinsku pravoslavnu crkvu Moskovske patrijaršije čije će djelovanje biti zabranjeno ukoliko ne ispune zakonska ograničenja. Cilj zakona je da se ograniči uticaj pravoslavne crkve povezane sa Moskvom i dat joj je ultimatum: imaće devet mjeseci od stupanja ovog zakona na snagu da prekine veze sa Moskvom.
Međutim, u Ukrajini postoji još jedna zvanična pravoslavna crkva koja ima veliki broj pristalica, Pravoslavna Crkva Ukrajine.
Tvrdnja da je hrišćanstvo u Ukrajini je obmanjujuća, jer je pravoslavna crkva jedan od ogranaka u okviru hrišćanstva, pritom zakon se ne odnosi na obije pravoslavne crkve.
Šta predviđa zakon?
Pomenuti zakon predviđa zabranu djelovanja i rada crkava, manastira, škola i drugih institucija u Ukrajini koje su u nadležnosti ili pod uticajem Moskovske patrijaršije.
U tekstu zakona pojašnjava se da se „nijedna odredba zakona ne može tumačiti kao ograničenje slobode vjeroispovesti ili uvjerenja, ili prava na poštovanje vjerskih običaja i obreda“.
Video ne prikazuje protest ljudi protiv odluke ukrajinskog parlamenta
Obrnuta pretraga skrinšota iz snimka pokazuje da je podijeljen uz netačan kontekst.
U pitanju je godišnja litija koja je počela 19. avgusta, tokom koje hodočasnici pješače oko 200 kilometara sa krajnjim ciljem dolaska do Svjetouspenske Počajevske lavre u Zapadnoj Ukrajini.
Video podijeljen na Fejsbuku uz tvrdnju da prikazuje protest ljudi zbog ukidanja hrišćanstva dostupan je tokom reportaže ukrajinskog medija Prvi Kozak o ovoj litiji (4:35) koja se održava svake godine.
Zbog svega navedenog, objave ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.
Ocjenu “Manipulisanje činjenicama” dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.
