Teza o “denacifikaciji” Ukrajine duboko je ukorijenjena u proruskoj propagandi, a svoje pristalice ima i u Crnoj Gori. Iz više navrata su domaći portali pisali o sloganu “Slava Ukrajini” i stavljali znak jednakosti sa nacističkim “Sieg heil” i “Za dom spremni”, koji se dovodi u vezu sa ustaškim pokretom u Hrvatskoj.
Portal Borba piše o skupovima podrške Ukrajini, koji se na Cetinju održavaju svakodnevno. Ovog puta, autor teksta se “zakačio” za navodnu fašističku simboliku, koja je prikazana u Prijestonici.
Naslov počinje sa: “Nastavljaju se časovi fašizma na otvorenom…”, a post prati tekst:
Pored tradicionalnog farbanja pločnika, minuta ćutanja, intoniranja ukrajinske himne i skandiranja fašističkog slogana Slava Ukrajini koji je pandan ustaškom pokliču Za dom spremni, malobrojna grupa Cetinjana je pored ukrajinskih zastava istakla dva kreativna transparenta „Ukraine Suffers Due to European Selfishness“ i „Ruski prsti su duboko u gaćicama crnogorske vlasti“
“Slava Ukrajini” datira sa početka XX vijeka
U periodu između 1917-1921. u Ukrajini je vođen rat za nezavisnost u koji je bilo uključeno više čimbenika. Prema istoričaru Volodimiru Viatroviču, poklič “Slava Ukrajini” prvi put je upotrijebljen oko 1920. Dakle, mnogo prije nego što je Hitler došao na vlast u Njemačkoj i daleko prije kovanice “Sieg heil”.
Takođe, s obzirom na to da se “Slava Ukrajini” izjednačava i sa spornim “Za dom spremni”, potrebno je pojasniti da se taj izraz ustalio tek od 1941., od osnivanja NDH. Dakle, nekih 20-ak godina kasnije.
Hrvatski istoričar Hrvoje Klasić takođe je objasnio da je pozdrav “Za dom spremni” nastao tek utemeljenjem fašističke ustaške Nezavisne države Hrvatske te da je riječ o ekvivalentu njemačkog Sieg Heil.
Sve to ukazuje da je “Slava Ukrajini” daleko od nacizma, te da je takav narativ samo dio proruske propagande u aktuelnom ratu. U prilog tome može se dodati i činjenica da je u toku nacističke okupacije, samo u Ukrajini stradalo oko 4 miliona ljudi.
Kroz istoriju, slogan “Slava Ukrajini” bio je suzbijan tokom komunističkog režima u Ukrajini. Ponovo je isplivao oko 1991.
Konačno je postao simbol otpora i odomaćio se nakon Majdanskih protesta 2014. 2018. predsjednik Petro Porošenko je predložio da postane zvanični pozdrav oružanih snaga zemlje. Parlament je usvojio tu odluku. A, osim vojske, prihvatila ga je i nacionalna policija.
Što se tiče popularne upotrebe, to je najbolje pojasnila ambasada Ukrajine u Velikoj Britaniji. U tvitu, kao odgovor na pisanja tamošnjih medija, pojašnjeno je da “Slava Ukrajini” ima isto značenje kao i “Long live the Queen” ili “Vive la France”.
Ipak, ovaj izraz bio je korišten i od strane Organizacije ukrajinskih nacionalista (OUN), odnosno njenog lidera, nacionaliste Stepana Bandere koji je potpisao takozvanu nezavisnost Ukrajine 1941 i objavio saradnju sa nacističkom Njemačkom, koja ipak nije priznala nezavisnost i naredila je Banderi da povuče deklaraciju.
Za to, kako je objasnio za Dojče Vele istoričar Ukrajinskog Katoličkog Univerzieta Oleksandr Zajcev, postoje i dokazi. „Zabilježeno je da su tokom saslušanja na sudu Banderini podržavaoci ispratili uzvikivanje ovog slogana podignutom desnom rukom u fašističkom stilu“, objašnjava on.
„Porijeklo tog pozdrava jeste nacionalističko i seže iz vremena prije Drugog svjetskog rata, a veže se najprije uz OUN i nacionalističku armiju na zapadu Ukrajine. Pozdrav nije bio korišten u vrijeme sovjeta, ali se počinje vraćati nakon 1991. i raspada SSSR-a. Međutim, masovno se počeo koristiti kao javni pozdrav tijekom Euromajdana 2014., kada su se europski orijentiranim prosvjednicima na Majdanu pridružili pripadnici Desnog sektora i drugih desnih organizacija “, objašnjava ukrajinski istoričar Vladimir Rižovski za Faktograf, dodajući da se taj pozdrav nije koristio tokom ukrajinske Narandžaste revolucije 2004/2005. godine.
On objašnjava i da je ruska invazija na Ukrajinu sve promijenila i okončala diskusije o ispravnosti korištenja ovog pozdrava, te da je ‘Slava Ukrajini’ postao najkraći izraz podrške za borbu koja Ukrajina sada vodi.
Iako u pojedinim momentima istorije ima sličnu prošlost kao slogan “Za dom spremni”, pozdrav “Slava Ukrajini” danas se ne može nazavati pandanom koji su koristile ustaše, a koji sada koriste grupacije koje bi da revidiraju istoriju i aboliraju fašističke pokrete.
Ova objava dobija ocjenu – lažna vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
