Iako je predsjedniku Ukrajine Volodimiru Zelenskom istekao petogodišnji mandat u maju prošle godine, uslijed posebnih zakonskih odredbi koje su na snazi tokom vanrednog stanja u toj državi, Zelenski i dalje obavlja tu funkciju.
Pojedini mediji, Sputnik (arhivirano), Novosti.rs (arhivirano), In4s (arhivirano), Vijesti 365 (arhivirano) prenijeli su 24. februara da je Vrhovna rada, parlament Ukrajine, odbila da produži mandat predsjedniku Volodimiru Zelenskom.
“Zelenski više nema poverenje ni u svom parlamentu: Vrhovna rada odbila da mu produži mandat”, naslov je teksta pomenutih medija.
Informaciju da je ukrajinski parlament odbio da produži mandat Zelenskom podijelili su (arhivirano) i korisnici Fejsbuka.
Pomenuti portali se u tekstovima pozivaju na izjavu poslanika Vrhovne rade, Jaroslava Železnjaka koji je izjavio da je Uredba o produžetku mandata Zelenskog do stupanja na dužnost novoizabranog predsjednika Ukrajine doživjela neuspjeh na glasanju, kao i da je potrebno da se poštuje princip institucionalnog kontinuiteta vlasti koji je predviđen zakonima Ukrajine, posebno u uslovima pravnog režima ratnog stanja. Napomenuo je i da Zelenski mora da vrši svoja ovlašćenja dok novoizabrani predsjednik Ukrajine ne stupi na dužnost u skladu sa članom 108 Ustava Ukrajine.
Vanredno stanje, proglašeno u Ukrajini u februaru 2022, podrazumijeva i vanredna “pravila”.
Kao što smo prethodno objasnili, ukrajinski parlament produžava jednom u tri mjeseca vanredno stanje.
Vrhovna rada je 6. februara posljednji put produžila vanredno stanje (arhivirano).
Zakon o vanrednom stanju (arhivirano) definiše da je tokom ratnog stanja zabranjena promjena ustava, održavanje izbora za predsjednika, Vrhovnu Radu, Autonomnu Republiku Krim i organe lokalne samouprave.
A Izborni zakonik Ukrajine definiše (arhivirano) da se izborni proces može sprovesti nakon prestanka vanrednog stanja. Dakle, Zelenski i dalje obavlja funkciju predsjednika Ukrajine do daljnjeg.
Potpuno je netačno i manipulativno tvrditi da je parlament „odbacio“ da produži mandat Zelenskog.
Rezolucija koju je razmatrao ukrajinski parlament 24. februara nema nikakve veze sa zakonskim procesom produženja mandata predsjednika države, koji je uređen zakonom o vanrednom stanju i koji je još uvijek na snazi.
Rezolucija br. 13038 (arhivirano) koja se pominje u tekstu portala, odnosno “Rezolucija Vrhovne rade Ukrajine o podršci demokratiji u Ukrajini u kontekstu agresije Ruske Federacije” konstatuje nemogućnost održavanja izbora tokom ratnog stanja, nije zakonska procedura za produžavanje mandata Zelenskom.
Rezolucijom se skreće pažnja na nemogućnost održavanja fer i slobodnih izbora u Ukrajini dok je država u vanrednom stanju, a rat i dalje u toku. Takođe, rezolucijom se potvrđuje posvećenost Ukrajine da zakaže i održi izbore čim se postigne primirje i uspostavi prekid vatre.
Na prvom glasanju 24. februara, Rezolucija je odbijena sa 218 glasova koji su podržali tu inicijativu i 54 udržanih. Nije bilo glasova „Protiv“. U ukrajinskom parlamentu za većinu je potrebno najmanje 226 glasova.
Ista rezolucija je već narednog dana, 25. februara stavljena na drugo glasanje, nakon čega je usvojena. (arhivirano)
Dakle, potpuno je netačna tvrdnja koju su objavili regionalni mediji, da je ukrajinski parlament odbio da produži mandat predsjedniku Zelenskom.
Na iste manipulative tvrdnje su ukazali i fakt-čekeri italijanske platforme Open online i bugarske platforme Fakti.
Objave ocjenujemo ocjenom dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
