Umjesto iznošenja jasnih smjernica kako da se zaštite od virusa, kako da sačuvaju druge oko sebe, pojedini doktori i medicinski radnici iskoristili su pandemiju koronavirusa za plasiranje različitih neistina, teorija zavjere, manipulacija, i to sve u više navrata.
Takav je slučaj sa doktorkom Lidijom Gajski, poznatoj protivnici vakcina, kojom su se ranije bavile i naše kolege iz sarajevskog Raskrinkavanja.
Društvenim mrežama širi se sadržaj u kojem Lidija Gajski postavlja pitanja vezana za pandemiju, a kojima se tvrdi da se podaci o broju zaraženih lažiraju, da se od Covid-19 ne umire…
U sadržaju koji je pregledan više od 230.000 puta, a koji vodi na internet stranicu forumantiglobalista.net, Lidija Gajski iznosi niz tvrdnji o koronavirusu.
„Znate li da test kojim se utvrđuje zaraženost korona virusom može biti pozitivan a da niste zaraženi, i da nije jasno da uopšte dokazuje prisustvo korona virusa? Znate li da gotovo svi koji se službeno vode da su umrli od korona virusa tokom ove godine, zapravo umrli zbog drugih svojih bolesti i starosti? Znate li da je u svim državama regiona broj umrlih tokom ove godine jednak broju umrlih iz prethodnih godina i da je u tom smislu stanje stvari sasvim uobičajeno? Znate li da se obdukcije od strane nadležnih institucija od početka obeshrabruju a rezultati onih koji su izvedeni se ne uklapaju u tipičnu sliku umrlih od virusnih bolesti? Znate li da su na vrhuncu bolesti korona krize bolnice zjapile poluprazne? Znate li da nema dokaza da maske za lice štite od zaraze korona virusom? Naprotiv, mogu biti štetne za zdravlje, psihu i društvenu interakciju. Naročito su pogubne za psihoemocionalni i socijalni razvoj dece. Znate li da zbog brzine u proizvodnji i nabavci vakcina protiv korona virusa i nejasnoća o prirodi vakcina, građani od Evropske komisije traže dodatne podatke? Znate li da su zbog te vakcine olabavljeni evropski zakoni o GMO? Znate li da širom sveta veliki broj ljudi i brojne skupine lekara i naučnika protestvuju protiv lažne epidemije i traže ukidanje mera koje ugrožavaju telesno i psihičko zdravlje, ekonomski i društveni život i individualna prava i slobode? Ako sa ovim što je nabrojano niste upoznati, znači da se informišete isključivo putem televizije i dominantnih novina i portala i da ste potpuno dezinformisani jer vam se predstavlja samo jedno, jednoobrazno i šturo tumačenje ove vrlo složene teme. Stručnjacima različitih profila koji raspolažu podacima koji se razlikuju od službenih i imaju drugačiji pogled na korona krizu veliki mediji zabranjuju i uskraćuju pristup. Drugačije mišljenje je cenzurisano“, navodi se u Fejsbuk sadržaju koji se dijeli u regionu.
Tvrdnje doktorke Gajski o testovima navode čitaoce i korisnike društvenih mreža na pogrešan zaključak. Iako je tačno da PCR testovi mogu biti pozitivni iako testirana osoba nije zaražena virusom, činjenica je da je taj ishod znatno rjeđi od lažno negativnih testova što je pojasnio profesor na Harvardu dr Robert Šmerling.
Takođe, Sedrik Karbonil iz francuske Nezavisne naučne institucije za javno zdravlje je ranije za AFP pojasnila da je mogućnost da test bude pozitivan iako testirana osoba nije zaražena svega jedan odsto.
Doktorka Gajski takođe tvrdi da je većina preminulih pacijenata zapravo umrla od drugih bolesti, a ne od koronavirusa, što je netačno.
Činjenica je da veliki broj preminulih imao prateće bolesti, odnosno komorbiditete. Takođe, činjenica je da je Svjetska zdravstvena organizacija saopštila da je starija populacija sa teškim i hroničnim oboljenjima najrizičnija grupa i da najčešće umiru od Covid19. Činjenica je i da je od posljedica koronavirusa do sada preminulo više od milion pacijenata širom svijeta.
Ona tvrdi i da je broj umrlih u regionu manji nego prošle godine, uprkos pandemiji.
Kako su iz AFP-a, koji se takođe bavio ovom objavom, naveli, hrvatski Zavod za statistiku objavio da je ukupan broj umrlih od januara do jula 2020. pao za 3,5% u odnosu na isto razdoblje prethodne godine, odnosno umrlih je bilo 1,099 manje. I u Crnoj Gori je u istom periodu umrlo 273 ljudi manje u poređenju sa 2019. godinom, kao i u Bosni i Hercegovini gdje preliminarni podaci za prvu polovinu 2020. pokazuju da je gotovo 2,000 manje ljudi umrlo nego u istom periodu 2019. U Srbiji je broj umrlih u periodu januar-jun 2020. za 1.6 odsto ili 961 lice viši nego u istom periodu 2019, prema podacima Zavoda za statistiku.
Ipak, podaci Zavoda za javno zdravlje ukazuju da je u Hrvatskoj, broj onih koji su umrli od neke zarazne bolesti u 2019. je 188, dok je tokom 2020. od koronavirusa preminulo 253 ljudi. I u Srbiji je 2018. od zaraznih bolesti preminulo 128 ljudi, dok je Covid19 ove godine u toj zemlji odnio čak 738 života.
Netačne su i njene tvrdnje da institucije obeshrabruju obdukcije preminulih od Covid 19.
SZO je, kako je Raskrinkavanje ranije objavilo, dalo smjernice kako treba obavljati obdukcije preminulih od koronavirusa. Jasno je da SZO ne brani obdukcije na tijelima pacijenata preminulih od koronavirusa, već preporučuje pojačanu opreznost i praćenje instrukcija i preporuka u njihovom obavljanju.
Takođe, i njemačka Federalna asocijacija patologa je u septembru objavila istraživanje sprovedeno na osnovu 154 obdukcije preminulih od koronavirusa.
Netačna je i tvrdnja doktorke Gajski da maske ne štite od virusa i da su štetne. Raskrinkavanje se sličnom tvrdnjom bavilo i ranije.
Lidija Gajski tvrdi i da su bolnice na vrhuncu pandemije bile poluprazne. Ova tvrdnja takođe nije tačna. Sve države regiona odredile su takozvane „Covid bolnice“, a u cilju rasterećenja zdravstvenog sistema u bolnice su smještani samo bolesnici sa težim oblikom bolesti. Takođe, bilo je više očiglednih primjera, poput onog u Novom Pazaru, gdje bolnice nijesu mogle primiti sve pacijente.
I kapaciteti bolnica u Beogradu su u jednom trenutku bili popunjeni.
Iznoseći tvrdnju da su evropski zakoni o genetski modifikovanim organizmima (GMO) olabavljeni, dr Gajski je, svjesno ili nesvjesno, izostavila da je to „labavljenje“ ograničeno na klinička ispitivanja za vakcinu protiv Covid 19 i da će biti na snazi samo dok traje pandemija.
To je objavljeno u Strategiji za vakcine koju je razvila Evropska komisija.
S obzirom na to da je doktorka Gajski poznate činjenice, poput toga da najveći broj žrtava koronavirusa ima prateće i hronične bolesti i o broju preminulih u regionu, izostavljajući dio o preminulima od zaraznih bolesti interpretirala na obmanjujući način, ovaj sadržaj dobija ocjenu Manipulisanje činjenicama.
Ocjenu “Manipulisanje činjenicama” dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.
Ova objava, zbog činjenice da Lidija Gajski, kao na primjer u tvrdnji o preciznosti testova, pokušava da korisnike društvenih mreža navede na potpuno pogrešan zaključak, dobija i ocjenu dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
Forum Antiglobalista: Dezinformacija
