Iako je pandemija koronavirusa pala nisko na ljestvici tema za dezinformisanje, tragove ipak s vremena na vrijeme ponovo primijetimo. Prije svega, u onom domenu koji se tiče vakcinacije. Raskrinkavanje je nebrojeno puta ukazivalo na one priče koje nijesu imale utemeljenje u činjenicama, a sada imamo priliku ponovo da se time bavimo. I to recikliranim narativom.
Na Fejsbuku kruži snimak, koji prate navodi: (1, 2, 3, 4)
Ova krv je uzeta od cijepljenog, pacijenta.Nakon tri minute,već je koagulirala.
Obično je potrebno 30 minuta,da se krv zgruša u SST epruveti,a ne 3 minute.
Dijelić snimka u kojem se tvrdi da vakcina dovodi do ubrzanog zgrušavanja krvi može se naći u našem tekstu od prije dvije godine. I tada je plasirana slična tvrdnja:
„Od Fajzer vakcine crvena krvna zrnca gube kapacitet prenosa oksigena i počinju da se zgrušavaju. Vakcinisana krv se počne zgrušavati u roku od tri minute, uobičajeno 30 minuta. D.Dimer test pokazuje rane faze zgrušavanja kod preko 50 odsto primaoca“, navedeno je u objavi.
Tada smo dokazivali:
“Iako se u pomenutoj objavi tvrdi da Fajzer vakcina u preko 50 odsto slučajeva izaziva zgrušavanje krvi u roku od 30 minuta, takva tvrdnja je potpuno neutemeljena sa naučnog stanovišta.”
To dokazuje istraživanje američkog Centra za kontrolu i prevenciju zaraznih bolesti (CDC). Naime, na njihovom zvaničnom sajtu u dijelu koji se tiče bezbjednosti vakcina protiv kovida, navodi se:
“Tromboza sa sindromom trombocitopenije (TTS) rijetko je primijećena nakon vakcinacije J&J/Janssen COVID-19 i javlja se u približno 4 slučaja na milion primijenjenih doza. TTS je rijedak, ali ozbiljan neželjeni događaj koji uzrokuje krvne ugruške u velikim krvnim sudovima i niske trombocite (krvne ćelije koje pomažu u stvaranju ugrušaka).”
Ipak, registrovano je nekoliko slučajeva. Prema dostupnim podacima, incidencija je 3.8 na milion doza vakcina.
Rojters je pisao o 28 slučajeva zgrušavanja krvi kod ljudi koji su primili Johnson&Johnson vakcinu.
Dakle, rizik postoji, ali naučnog objašnjenja ili bilo kakvog dokaza za tvrdnju u spornom videu da se krv vakcinisanih pacijenata zgrušava nakon tri minuta – nema.
Zbog toga, sporne objave dobijaju ocjenu – teorija zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.