Brzo širenje koronavirusa u svijetu izaziva brojne plasiranje tvrdnji koje do kraja nijesu istražene i o kojima postoje različita naučna tumačenja o čemu bi posebno trebali da vode računa mediji koji čitaocima prenose informacije o aktuelnom svjetskom zdravstvenom problemu.
Ipak, da to nije tako i da umjesto opreznog izvještavanja se često poseže za senzacionalizmom kako bi se postigla veća čitanost brojni su primjeri. Jedna od njih je i tekst Kurira objavljen 15.11. sa naslovom
Tekst je prenio portal Mondo.
U tekstu se navodi dq je zdravstvena komisija kineskog Vuhana, grada iz kog je pandemija krenula, otkrila je koronavirus na pakovanju zamrznute brazilske govedine, koja je u hladnjači provela najmanje 20 dana.
U tekstu se prozvoljno zaključuje da događaj u Kini potvrđuje “ranije istraživanja svjetskih naučnika” ne nudi nijedan konkretan dokaz, dok relevantne zdravstvene institucije nisu potvrdile da se na površinama može da preživi duže od 72 sata.
To su istraživanja sprovedena u laboratorijskim uslovima i ne znači da se to poklapa sa realnim životnim okruženjem, što naglašavaju relevantne institucije. Takvo je i istraživanje koje je rađeno u Australiji.
Portal Webmedicine (Webmed) prenio je da je Australijska nacionalna naučna agencija (CSIRO), što je dijelom prenijeto i u tekstovima Kurira i Monda, nedavno objavila studiju koja je pokazala da koronavirus može ostati na površini do 28 dana, ali je ta studija sprovedena u mraku kako bi se uklonio efekat UV svjetlosti koja može deaktivirati virus, što znači, kako se pojašnjava u tekstu, da se laboratorijski uslovi možda neće poklapati sa stvarnim svijetom.
Koronavirus može ostati na nekim površinama 28 dana, uključujući ekrane telefona, papirni novac i nerđajući čelik, prema novoj studiji objavljenoj u časopisu Virology Journal. Studija je takođe otkrila da je virus duže preživio na nižim temperaturama i da je trajao duže na neporoznim ili glatkim površinama poput stakla i nerđajućeg čelika, a ne na poroznim ili hrapavim površinama poput pamuka. „Utvrđivanje koliko dugo virus zaista ostaje održiv na površinama omogućava nam da tačnije predvidimo i ublažimo njegovo širenje i učinimo bolji posao zaštite naših ljudi“ rekao je Lari Maršal izvršni direktor CSIRO-a.
Američki centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) u vodiču za čišćenje i dezinfekciju javnih prostora, radnih mjesta, poslovnih prostora škola i domova navodi da koronavirusi na površinama i predmetima umiru u roku od nekoliko sati do dana.
“Toplije temperature i izlaganje sunčevoj svjetlosti će smanjiti vrijeme preživljavanja virusa na površinama i predmetima” stav je CDC-a.
Studija koja je objavljena u martu o tome koliko dugo funkcionalni zarazni koronavirus može da preživi u aerosolima (najsličnije vazduhu), na plastici, nerđajućem čeliku, bakru i kartonu na portal New England Journal of Medicine (NEJM) je pokazala da virus nije preživio ni u jednom testiranju duže od tri dana. Na određenim površinama poput bakra, virus je preživio satima, a ne danima. Poslije 24 sata na kartonu nije pronađen nijedan funkcionalni virus. Virus je najduže preživio do tri dana na plastici i nerđajućem čeliku. U aerosolnom obliku (sitne čestice koje lebde u vazduhu) virus je preživio tri sata.
SZO u Smjernicama za prehrambena preduzeća koje se odnose na bezbjednost hrane navodi da je istraživanje koje je procjenjivalo preživljavanje COVID-19 virusa na različitim površinama pokazalo da on može ostati održiv do 72 sata na plastici i nerđajućem čeliku, do četiri sata na bakru i do 24 sata na kartonu.
“Ovo istraživanje je sprovedeno u laboratorijskim uslovima (kontrolisana relativna vlažnost i temperatura) i trebalo bi da bude sa oprezom protumačena u životnom okruženju” poruka je SZO.
Iako je Kina na pakovanjima smrznute hrane našla koronavirus o čemu je pisao Rojters
kineski zvaničnici su izjavili da rizik za potrošače od hvatanja koronavirusa iz programa smrznutih prehrambenih proizvoda je “veoma nizak”.
“Rizik da potrošači uhvate koronavirusa opštim kontaktom sa prehrambenih proizvoda koji su zamrzniti i njihove spoljne ambalaže vrlo je nizak“, rekao je Li Ning, zamjenik direktora kineskog Nacionalnog centra za procjenu rizika od bezbjednosti hrane, prenosi Rojters koji navodi da je i SZO kazala da je rizik od dobijanja COVID-19 iz smrznute hrane nizak.
SZO navodi da trenutno nema potvrđenog slučaja prenošenja koronavirusa putem hrane ili pakovanja hrane.
Portal za provjeru činjenica Fullfact u martu je objavio analizu koja je pokazala da nema dokaza da koronavirus može da preživi na pakovanjima 28 dana.
S obzirom na to da je u tekstu prenijeta vijest o zaraženom mesu, da su donijeti proizvoljni zaključci bez nuđenja drugih, relevantnih studija o zadržavanju virusa na površinama, a koje su radile zvanične zdravstvene institucije, ova objava dobija ocjenu pristrasno izvještavanje.
Ocjenu “Pristrasno izvještavanje” dobija medijski izvještaj za koji se može jasno utvrditi da favorizuje činjenice, stavove i zaključke koji odgovaraju određenom narativu, često ne poštujući pravilo kontaktiranja druge strane kada se radi o tvrdnjama koje su štetne po nečiji ugled, ili koje određene aktera prikazuju u negativnom svjetlu. Jedan od oblika pristrasnog izvještavanja je i selektivno prikazivanje činjenica, gdje se ističu činjenice koje idu u prilog određenoj tezi, dok se činjenice koje je ne potvrđuju tendenciozno izostavljaju. Ovakve medijske izvještaje uglavnom prati i vrlo emocionalan način pisanja. Oni mogu i ne moraju biti netačni, ali po pravilu ne prikazuju cijelu sliku i sve strane priče, već predstavljaju samo one činjenice koje odgovaraju preferiranom narativu.
Portal Kurir objavio je ispravku u svom origanalnom tekstu, jasno koristeći etički standard profesionalnog postupanja novinara i demantovao prvobitne navode i njima dajemo ocjenu Demantovano. Ocjena “Demantovano” se daje u slučajevima kada medij utvrdi da je sadržaj potpada pod neku od gore opisanih negativnih ocjena koji je objavio ocijenjen nekom od navedenih ocijena i onda ga demantuje na jasan i vidljiv način, u skladu sa principima objave demantija.
Edit: 17.02.2021.
Kurir: Pristrasno izvještavanje,Demantovano | Mondo: Pristrasno izvještavanje,Demantovano
Edit: 11.4.2023.
Portal Mondo.me objavio je ispravku u svom originalnom tekstu, jasno koristeći etički standard profesionalnog postupanja novinara i demantovao prvobitne navode i njima dajemo ocjenu Demantovano. Ocjena “Demantovano” se daje u slučajevima kada medij utvrdi da je sadržaj potpada pod neku od gore opisanih negativnih ocjena koji je objavio ocijenjen nekom od navedenih ocijena i onda ga demantuje na jasan i vidljiv način, u skladu sa principima objave demantija.
