Uprkos očekivanjima da određene dezinformacije, lažne vijesti kao i teorije zavjera ne mogu „izdržati“ test vremena, svjedoci smo da neke od njih opstaju već decenijama.
Facebook stranica „Pravo na izbor“ podijelila je video snimak, u kojem se iznose informacije o postojanju navodnih dokaza koji potvrđuju da vakcine izazivaju autizam kod djece.
Snimak je objavljen u martu, a podijeljen je više od 1000 puta. Činjenica da se nigdje ne navodi da je riječ o sadržaju koji je emitovan prije skoro deceniju može dodatno zbuniti potencijalnog čitaoca posebno u kontekstu najnovijih dešavanja sa epidemijom koronavirusa, te najavama o pronalasku vakcine.
Pomenuti snimak je isječak (sa prevodom na naš jezik) priloga koji je emitovan na televiziji Fox News još 2011. godine. Originalni video nije dostupan na zvaničnom You Tube kanalu ove televizije, ali se cijeli prilog može pogledati ovdje.
U videu se navodi:
„Važno je što je dokazana veza između vakcina i autizma. Vlada je to negirala, ali smo otkrili 83 dokazana slučaja gdje je vlada platila odštetu. Zato želimo da svima bude jasno šta se dešava i da Kongres počne sa saslušanjima. Mi smo našli ova 83 slučaja u javnim državnim podacima i u pitanju su slučajevi koje Ministarstvo pravde i zdravstvo mogu da potvrde“.
U videu se dodaje i:
„Zapamtite da sudske odluke u ovim slučajevima za koje je federalna vlada isplatila odštete su bazirane na nauci. Oni su pred sobom imali dovoljno naučnih i medicinskih dokaza o vezi“.
Ovo je izjava naučne istraživačice Meri Holand, direktorice Programa za pravne vještine na Pravnom fakultetu Univerziteta Njujork, koja je ujedno i jedna od autora istraživanja koje se pominje u prilogu. Holand je od prošle godine i potpredsjednica američke neprofitabilne organizacije “Children’s Health Defense”, koja ima kritički stav prema vakcinaciji.
Tvrdnje koje je Holand iznijela na snimku dio su istraživanja kojim je navodno dokazano da je federalna vlada isplaćivala odštete porodicama čija su djeca oboljela od autizma – bolesti koja se kod njih razvila kao posljedica vakcinacije. Tačnije, u istraživanju je navedeno da je odštete isplaćivao „Federalni sud za vakcine“.
Riječ je o Nacionalnom programu za kompenzaciju povreda uslijed vakcinisanja (National Vaccine Injury Compensation Program) koji je u Sjedinjenim Američkim Državama uspostavljen na osnovu “Uredbe o povredama izazvanim vakcinacijom u dječijem dobu” (The National Childhood Vaccine Injury Act), skraćeno Vaccine Act (“Uredba o vakcinama”), koja je usvojena 1986. godine.
Kroz program je uspostavljen poseban protokol za dodjelu odštete u slučajevima kada vakcinacija izazove neželjene reakcije. Kao dio programa, uspostavljeno je posebno odjeljenje unutar državnog Suda za federalne tužbe (Office of Special Masters of the U.S. Court of Federal Claims), koje se bavi isključivo ovakvim slučajevima i popularno se naziva “Sudom za vakcine” (Vaccine Court).
Naše kolege sa portala Raskrinkavanje.ba već su provjerili slične tvrdnje o tome da su „sudovi priznali da vakcine prouzrokuju autizam“ i utvrdili do sada ovaj sud nije na bilo koji način priznao da MMR vakcina uzrokuje autizam.
Zabrinutost zbog povezanosti između vakcinacije MMR-om i autizma pojavila se još krajem krajem 1990-tih, ali je Globalni savjetodavni odbor za bezbjednost vakcina (Global Advisory Committee on Vaccine Safety – GACVS) na osnovu opsežnog predstavljenog pregleda zaključio da ne postoje dokazi o uzročnoj povezanosti MMR vakcine i autizma, navodi se na sajtu Svjetske zdravstvene organizacije (SZO). (objavljeno 24.01.2003.).
Na pitanje o povezanosti vakcina sa poremećajima iz autističnog spektra u odgovoru SZO novijeg datuma (01.04.2019.) navodi se da dostupni epidemiološki podaci pokazuju da ne postoje dokazi o povezanosti između vakcine protiv malih boginja-zaušaka-rubeole (MMR) i poremećaja iz spektra autizma. Takođe, utvrđeno je da su prethodne studije, koje sugerišu na postojanje uzročno-posljedične veze, ozbiljno manjkave.
„Takođe nema dokaza koji ukazuju na to da bilo koja druga dječja vakcina može povećati rizik od poremećaja iz autističnog spektra. Pored toga, pregledi dokaza koje je naručila SZO zaključili su da ne postoji povezanost između upotrebe konzervansa vakcina kao što su tiomersali i poremećaja iz autističnog spektra“.
O dezinformacijama da MMR vakcina i timerosal u vakcinama izazivaju autizam pisali smo ranije.
Američki Centar za kontrolu zaraznih bolesti navodi da su neki ljudi izražavali zabrinutost da bi poremećaji iz autističnog spektra mogli biti povezani sa vakcinama, ali da su bojne studije opovrgle te tvrdnje. Jedna od njih, koja je sprovedena 2013. godine, proučavala je broj antigena (supstanci u vakcinama koje uzrokuju da imuni sistem tijela proizvodi antitijela koja se bore protiv bolesti) iz vakcina tokom prve dvije godine života. Rezultati su pokazali da je ukupna količina antigena iz primljenih vakcina bila ista kod djece koja su imala spektar autističnih poremećaja (ASD) i zdrave djece. Zaključeno je da vakcine ne izazivaju autizam.
Imajući u vidu da se na snimku, koji je predmet ove analize, iznose tvrdnje koje se ne zasnivaju na zvaničnim stavovima SZO, niti na potvrđenim relevantnim istraživanjima na ovu temu ovu objavu ocjenjujemo kao dezinformaciju.
Tu ocjenu dobija medijski sadržaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
Viralne objave: Dezinformacija
