Usvajanje Rezolucije o genocidu u Srebrenici od strane crnogorskog parlamenta, tema je broj jedan ne samo u Crnoj Gori, nego i u regionu.
Kako to obično biva u ovakvim situacijama, već zaoštrene odnose i tenzičnu atmosferu dodatno podgrijavaju pojedini medijski natpisi koji ne odgovaraju činjenicama.
Nakon raskrinkavanja dezinformatorskih i manipulativnih objava koje su plasirali srpski mediji (link), slične sadržaje imamo priliku da čitamo i na crnogorskim portalima.
„(ŠOКANTNO) Najnovija skupštinska većina zabranila slobodu mišljenja i govora“, naslov je teksta objavljenog na portalu In4s.net, u kojem se govori o zvanično usvojenoj Rezoluciji u Srebrenici.
Kroz tekst je moguće pročitati informacije o samoj Rezoluciji i onome što ona propisuje, kao i o tome ko je podržao njeno usvajanje.
Ovaj tekst podijeljen je na zvaničnoj fejsbuk stranici portala In4s.net
Skoro identičan članak objavljen je na portalu Borba.me, jedina razlika je što kod njih odluka o usvajanju Rezolucije nije šokantna, već sramna.
„Sramno: Najnovija skupštinska većina zabranila slobodu mišljenja i govora!“, glasi naslov teksta.
“Rezolucija o genocidu u Srebrenici je u tački 3 propisala i zabranu javnog negiraanja postojanja ili umanjenja „genocida u Srebrenici“, pišu IN4S i Borba.
Sadržaj usvojene rezolucije o Srebrenici poznat je široj javnosti, naročito nakon što su brojni portali nakon izglasavanja podsjetili na sve što ona predviđa.
Svakako, član koji citiraju IN4S i Borba ne glasi onako kako su ovi portali prenijeli. IN4S i Borba su citirali član koji je bio u predlogu Rezolucije. Ipak, amandmanskim djelovanjem član koji se odnosi na zabranu negiranja genocida, u usvojenoj Rezoluciji glasi:
“Skupština Crne Gore poziva nadležne institucije na primjenu pozitivnih propisa kada su u pitanju radnje i djela javnog negiranja postojanja ili umanjenja genocida u Srebrenici” i u pitanju je član 4 ovog dokumenta.
Svakako, ovim članom se ne uskraćuje pravo na slobodu govora i mišljenja već se jednostavno zabranjuje negiranje genocida.
Kazna za ovo djelo od ranije je propisana i Krivičnim zakonikom Crne Gore.
“Kaznom iz stava 1 ovog člana kazniće se i ko javno odobrava, negira postojanje ili značajno umanjuje težinu krivičnih djela genocida, zločina protiv čovječnosti i ratnih zločina učinjenih protiv grupe ili člana grupe koja je određena na osnovu rase, boje kože, religije, porijekla, državne ili nacionalne pripadnosti, na način koji može dovesti do nasilja ili izazvati mržnju prema grupi lica ili članu takve grupe, ukoliko su ta krivična djela utvrđena pravosnažnom presudom suda u Crnoj Gori ili međunarodnog krivičnog suda”, glasi Stav 2 člana 370 KZ-a.
Sloboda mišljenja i izražavanja čini jedan od osnovnih stubova demokratije, što potvrđuje član 19. Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima.
Sloboda izražavanja takođe je stavka predviđena Ustavom Crne Gore u okviru člana 47.
„Svako ima pravo na slobodu izražavanja govorom, pisanom riječju, slikom ili na drugi način“, navodi se u crnogorskom Ustavu.
Imajući to u vidu, posebno bi bilo problematično ukoliko bi Skupština bilo koje države, pa i Crne Gore donijela zakon kojim se one zabranjuju.
Naravno, sloboda mišljenja i izražavanja nikada nijesu bile zabranjene u Crnoj Gori, a naročito ne nakon izglasavanja Rezolucije o genocidu u Srebrenici.
Neke od njenih ključnih stavki su osuđivanje genocida, osuđivanje pokušaja da se nekom narodu pripiše odgovornost za genocid, kao i osuda svih ratnih zločina počinjenih na prostoru bivše Jugoslavije.
Uvidom u Rezoluciju i ono što je njome predviđeno, uvjeravamo se da se njenim usvajanjem nije ugrozila sloboda mišljenja i izražavanja, niti je na bilo koji način zabranjena.
Zbog toga tekstove sa portala In4s.net (koji je podijeljen na fejsbuku) i Borba.me u kojima nije iznijeto objašnjenje za tvrdnje koje stoje u naslovu, ocjenjujemo kao dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
Pored toga ove objave ocjenjujemo i kao klikbejt.
Ocjenu “Klikbejt” dobija medijski izvještaj čiji naslov nema uporište u samom tekstu koji slijedi. Ovakvi tekstovi i prilozi imaju cilj da senzacionalističkim naslovom privuku pažnju konzumenta/kinje, obećavajući sadržaj koji zapravo ne postoji i uglavnom se kreiraju iz finansijskog interesa odnosno zbog povećanja čitanosti.
