Postojanje mnogih drevnih građevina kroz istoriju su pratile brojne legende, misterije, a često se dovodi u pitanje i način i svrha njihove izgradnje, kao i period nastanka.
Ovog puta „objava za razmišljanje“, podijeljena na Facebook-u, tiče se jedne od najpoznatijih znamenitosti u Ujedinjenom Kraljevstvu – spomenika Stounhendž.
U objavi se navodi:
„LAŽU LI NAS?
VELIKA BRITANSKA PREVARA: Stounhendž je sagrađen 1954. godine?“
Objavu prate fotografije na kojima je prikazan poznati lokalitet gdje je smještena građevina koja se smatra britanskom kulturnom ikonom.
Na fotografijama se vidi da je prisutna veća grupa ljudi koji uz pomoć mašina podižu, pomjeraju i premještaju velike stijene koje čine spomenik. Više istovjetnih fotografija može se vidjeti u članku o restauraciji i arheološkim iskopavanjima.
Međutim, netačna je tvrdnja da ove fotografije dokazuju da je Stounhendž sagrađen 1954. godine.
U pitanju je rekonstrukcija spomenika koja je predstavljala jednu od više faza konzervatorskih radova kako bi se spriječilo dalje propadanje ove građevine.
Vjerodostojnost fotografija može se utvrditi jednostavnom pretragom na internetu gdje postoji više dokaza o periodu njihovog nastanka, kao i u brojnim tekstovima britanskih medija.
Blog na sajtu English-heritage.org.uk navodi da se dio građevine urušio i 1900. godine. 1901. urađena je prva od mnogih restauracija spomenika, uključujući rekonstrukciju cijelog palog trilitona 1958. godine.
Da je Stounhendž nastao prije ovog perioda suvišno je i govoriti, jer postoje dokazi o njegovom postojanju, a smatra se da je ruševina građena u nekoliko faza, a najranija je izgrađena prije 5.000 ili više godina.
Fotografija nastala 1880. godine, izvor: Wellcome Collection
Nije poznato kojoj je svrsi Stounhendž služio niti koji je bio motiv njegove izgradnje, ali većina poznavalaca smatra da je imao ulogu u paganskim ritualima tog vremena. Moguće je da je služio kao groblje od samog početka. Depoziti koji sadrže ljudske kosti datiraju još iz 3000 pne, kad su jarak i nasip prvi put napravljeni, i pokrivaju period od sljedećih pet stotina godina.
Fotografija nastala 1901. godine, foto: English Heritage, izvor: BBC
Dodatne fotografije dostupne su ovdje.
Ova teorija nije novost, ona se pojavljivala u više navrata, na marginalnim sajtovima koji propagiraju teorije zavjere.
Imajući u vidu da ova objava navodi potencijalnog čitaoca na pogrešan zaključak, uprkos postojanju lako dostupnih dokaza i činjenica kojima se može provjeriti njena istinitost, ovu objavu ocjenjujemo teoriju zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
Viralne objave: Teorija zavjere
