avne ličnosti iz raznih sfera oduvijek su bile predmet lažnih vijesti, obmana i manipulacija a takve pojave doživjele su ekspanziju sa nastankom društvenih mreža. Gotovo da nema dana kada nije moguće pročitati dezinformacije koje se dovode u vezu sa javnim ličnostima, a uglavnom je cilj njihova diskreditacija.
Takav primjer je i jedna objava na fejsbuku u kojoj je pažnja autora usmjerena ka intervjuu američke novinarke Opre Vinfri sa engleskim princom Harijem i njegovom suprugom Megan, koji je prema procjenama pratilo više od 17 miliona ljudi širom SAD.
U samoj objavi integrisano je više slika, uglavnom objava Tviter korisnika koji iznose razne tvrdnje, među kojima dominira ona da je Opra Vinfri na članku nosila monitor (uređaj za praćenje).
„Nakon intervjua sa Hari i Megan, internet gori od komentara o očiglednom monitoru na članku Opre Vinfri“, navodi autor objave pozivajući se na tvit jednog korisnika koji je napisao:
„Opra nosi monitor na članku, što znači da je uhapšena zbog ubistva djece“
U istom postu moguće je pročitati i tvrdnju da je intervju snimljen u studiju.
Tvrdnje da je Opra Vinfri uhapšena nijesu rijetkost, ona je to više puta negirala na svom Tviter nalogu, a demantovanjem takvih navoda bavili su se i američki fact-checking sajtovi.
Tako je čuveni američki portal USA Today, objavio tekst u kojem opovrgavaju tvrdnje da je Opra nosila bilo kakav uređaj na zglobu.
Harpo Productions, medijska kompanija Opre Vinfri, koja je producirala specijalni intervju izjavila je za USA Today da je tvrdnja uređaja na članku netačna.
“U poruci, portparola Harpa, Nicole Nichols rekla je da je tvrdnja „potpuno netačna“. Iz USA Today su analizirali snimke iz intervjua i otkrili da je oblik istaknut na fotografijama zapravo nabor na Oprinoj kožnoj čizmi. Кako se kretala tokom intervjua, nabor se pomjerao, što ukazuje da nije virio monitor skočnog zgloba.“, navodi se u tekstu.
Sumnje u istinitost tvrdnji u prvobitnoj fejsbuk objavi demantuje i tekst koji je objavio sajt Politifact, specijalizovan za provjeravanje činjenica i raskrinkavanje lažnih objava.
Ovom tvrdnjom bavio se i fact-checking portal Snopes, koji je objavio i fotografiju sa Oprinog Instagram naloga iz koje je očigledno da se radi o naboru na čizmi.
Kada je u pitanju tvrdnja da je intervju sniman u studiju, nju takođe negira rečenica iz teksta na sajtu BBC-a.
„Intervju se odvijao u bašti kuće u blizini gdje par živi u Montesitu, zapadno od Los Anđelesa“, stoji ispod fotografije u pomenutom tekstu.
Uzimajući u obzir sve činjenice koje potiču sa relevantnih izvora, dolazimo do zaključka da prvobitna Fejsbuk objava koji nosi naslov „Ovo je definitivno buđenje mase“, sadrži mnoštvo informacija koje dovode javnost u zabludu, zbog čega je ona okarakterisana kao teorija zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
Viralne objave: Teorija zavjere
