Za predstojeći popis stanovništva u Crnoj Gori zainteresovani su brojni mediji i korisnici društvenih mreža. Nije rijetko da se o ovoj temi objavljuju i netačne informacije.
U tekstu koji je portal Novosti.rs objavio 4. oktobra ponavlja se već viđena netačna tvrdnja da su na popisu u Knjaževini Crnoj Gori 1909. godine 95% stanovništva činili Srbi, dok Crnogoraca nije ni bilo.
„Ako vratimo točak istorije unazad, videćemo da su se 1909. čak 95 odsto stanovnika izjašnjavali kao Srbi, dok, recimo, informbirovske 1948. tek 1,78 odsto.“, navodi se u članku Novosti.
Međutim, na popisu 1909. godine uopšte se nijesu prikupljali podaci o nacionalnosti.
U Uputstvu Ministarstva unutrašnjih djela za izvršenje popisa stanovništva i domaće stoke od 21. marta 1909. godine propisana su pravila vršenja popisa i informacije o podacima koji se prikupljaju.
Uputstvo Ministarstva unutrašnjih djela za izvršenje popisa stanovništva i domaće, Crnogorski zakonici: Pravni izvori i politički akti od značaja za istoriju državnosti Crne Gore, Zbornik dokumenata, knjiga IV, Podgorica 1998.
Iz uputstva se vidi da na popisu 1909. godine nije postojala rubrika za nacionalnost, već samo rubrike za državljanstvo ili „čiji je ko podanik“ i vjeroispovijest „koje je ko vjere“.
Istoričar Živko Andrijašević ovo objašnjava tadašnjim zvaničnim stavom „da u Crnoj Gori žive samo Srbi pravoslavne, muhamedanske i rimokatoličke vjeroispovijesti“.
Uputstvo je predviđalo i rubriku 17, za primjedbu, koja je bila namijenjena i da se ubilježi “narodnost onih lica, kojima se to ne može odrediti po maternjem jeziku, kao npr. Jevrejima, Ciganima, Muhamedancima itd.“
„Zanimljivo da u ovom Uputstvu nije bilo regulisano pitanje nacionalnog određenja za Arbanase, koji su bili crnogorski državljani, ali kojima srpski jezik nije bio maternji. Za pretpostaviti je da se u ovom slučaju smatralo kako je riječ o poarbanašenim Srbima.“, navodi Andrijašević.
Rezultati popisa iz 1909. godine po različitim parametrima objavljivani su u Glasu Crnogorca od decembra naredne, 1910. godine.
U broju 3 objavljenom 15. januara 1911. objavljeni su podaci o broju stanovništva u varošima, bez stranaca.
U broju 7, objavljenom 12. februara 1911. godine mogu se naći podaci o broju muhamedanskih i rimokatoličkih podanika u pet oblasti.
Tvrdnja da su se na popisu 1909. godine 95% stanovnika Crne Gore izjašnjavali kao Srbi ocjenjujemo netačnom jer u to vrijeme u zvaničnim popisnim knjigama Ministarstva unutrašnjih djela Knjaževine Crne Gore nije postojala rubrika za nacionalnost.
Tekstu Novosti.rs dajemo ocjenu dezinformacija, budući u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
Novosti: Dezinformacija
