Društvenim mrežama se posljednjih dana proširila vijest o skandalu koji potresa Sloveniju, kada je objavljen video na kojem se vidi navodno medicinska sestra bolnice Univerzitetskog kliničkog centra (UKC) u Ljubljani koja kaže da je vakcinacija protiv COVID-19 zapravo podvala. U objavi piše:
“Pokazala je narodu kodove na bočicama gdje svaka sadrži 1, 2 ili 3 brojku u kodu, a potom objasnila značenje tih brojki. Broj 1 je placebo, fiziološki rastvor. Broj 2 je klasična RNA bocka. Broj 3 je RNA bocka koja u sebi sadrži, onko gen, vezan za adeno virus koji doprinosi razvoju raka. Za ove bocke pod broj 3 kaže da će ljudi koji su je primili u roku od 2 godine oboljevati od kancera meko tkivnih organa. Kaže ona, je lično prisustvovala bockanju svih političara i tajkuna i svi su primili bocku sa brojem 1, znači primili su fiziološki rastvor, placebo.”
Informacija u formi skrinšota je na Facebooku podijeljena više hiljada puta, a među onima koji su je prenijeli je i Faceboook stranica Podgorički vremeplov.
Prije svega, snimak na kom medicinska sestra navodno razotkriva prevaru datira još iz jula, a aktuelizovan je u medijima (link, link, link) i na društvenim mrežama tek sada. Međutim, iz bolnice u Ljubljani su za slovenački portal 24ur ovu informaciju demantovali.
“Negiramo ovu priču u svim njenim verzijama. Gospođa na snimku nije glavna sestra u UKC Ljubljana. Nije zaposlena u UKC Ljubljana niti je ikad bila. Ovo se nije desilo u našoj ustanovi”, rekla je Zdenka Mrak, koja je zaista glavna sestra u ovoj zdravstvenoj ustanovi.
Ona je pozvala građane da se vakcinišu.
Ovo nije prvi put da se tvrdi da su vakcine protiv koronavirusa zapravo placebo. Osnov za kreiranje ovakvih dezinformacija vjerovatno je činjenica da je u toku ispitivanja korišćen placebo lijek. Rojtersovi fektčekeri pišu da su, na primjer, vakcine AstraZeneca i Pfizer BioNTech prošle kroz klinička ispitivanja kako bi se potvrdila njihova bezbjednost, a da je tokom ispitivanja, polovina dobrovoljaca dobila vakcinu, a polovina placebo lijek.
Originalni snimak ocjenjujemo kao lažnu vijest. Tu ocjenu dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
Ostale objave dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti. Ovu ocjenu dobijaju medijski izvještaji u kojima se prenosi originalni sadržaj drugog medija, a koji sadrži lažnu vijest. Ocjena se daje samo za prenošenje sadržaja koji je kategorisan kao lažna vijest. Prenošenje sadržaja koji su ocijenjeni drugim negativnim ocjenama tretira se isto kao i kreiranje takvih sadržaja.
