Javna obraćanja i izjave visokih zvaničnika i svjetskih lidera često posluže kao materijal za netačne i obmanjujuće tvrdnje.
Tako su korisnici na društvenim mrežama (1, 2, 3, 4, 5), dijeleći govor predsjednice Evropske komisije (EK), Ursule fon der Lajen, čuli ono što su željeli – Evropska unija (EU) želi da zaustavi rast svjetske populacije.
“Ursula Von Der Leyen – Predsednica Evropske komisije i notorna štetočina govorila je na nedavnoj konferenciji “Beyond Growth” kako da nas vrati u kameno doba nadahnuta zlokobnom studijom rimskog kluba o granicama rasta. Osnova izveštaja je zaustaviti populacijski rast, fosilna goriva, klimatske promene, zelena agenda…”.
Zaustaviti gospodarski i populacijski rast? Pa prema onome što su ti dobrotvori učinili u zadnje tri godine, upravo se o tome radi. Skršili su i sustavno uništavaju gospodarstva zemalja diljem svijeta, zatvaranje malih i srednjih poduzetnika, uništavanje poljoprivrednika, stvaranje inflacije, osiromašenje građana naspram bogaćenja korporacija…” – neki su od komentara na Fejsbuku.
Predsjednica Evropske komisije je zaista govorila na konferenciji “Beyond Growth”, organizovanoj od 15. do 17. maja u Evropskom parlamentu. Na osnovu transkripta njenog govora, dostupnog na vebsajtu Evropske komisije, moguće je potvrditi da je njen govor protumačen na pogrešan način, te da u video snimku nije prikazan kompletan govor koji je fon der Lajen održala.
Ona se, tokom govora, pozvala na izvještaj “Granice rasta” nastao prije 50 godina, a koji je mapirao interakciju između rasta stanovništva, privrede i životne sredine. Tačno je da je predsjednica Evropske komisije na početku svog govora navela jedan od zaključaka tog izvještaja, da je “potrebno zaustaviti ekonomski i populacioni rast, inače naša planeta neće moći da se nosi sa tim”, međutim citirani dio izvještaja nema veze sa njenim glavnim porukama tokom konferencije.
Svoj govor, predstavnica EK je zaključila porukom da bi trebalo u potpunosti iskorijeniti model rasta koji se zasniva na fosilnim gorivima.
“Danas ostavljamo model rasta fosilnih goriva iza nas. Nove zemlje su još zamagljene, ali su vidljive, možemo do njih. Znamo da budućnost naše djece zavisi, ne samo od pokazatelja BDP-a, već i od osnove svijeta koji za njih gradimo”, kazala je ona.
Tim zaključkom Fon der Lajen je pokušala ukazati na loš razvoj privrede. Ona je na konferenciji naglasila da je model rasta koji je usredsrijeđen na fosilna goriva zastario. Kao rješenje, predsjednica Evropske komisije je navela izgradnju cirkularne energije 21. vijeka sa čistom energijom.
Dakle, Fon der Lajen je govorila o ekonomskom rastu, socijalnoj tržišnoj ekonomiji, unaprjeđenju zdravstvene zaštite i prava radnika. Nije bilo riječi o smanjenju rasta svjetske populacije, niti je zauzela takav stav, već je govorila o afirmativnim pitanjima za sve pojedince.
Evropski parlament je u saradnji sa Rimskim klubom organizovalo pomenutu konferenciju koja okuplja visoke zvaničnike i donosioce odluka u EU i stručnjake iz različitih oblasti kako bi pružili moguća rješenja za ekonomski rast.
Ovo nije prvi put da se izjava nekog od svjetskih lidera interpretira na pogrešan način, a posljednja kojoj je pripisana ideja o smanjenju svjetske populacije bila je potpredsjednica Sjedinjenih Američkih Država (SAD) Kamala Haris.
Ovaj sadržaj dobija ocjenu manipulisanje činjenicama i teorija zavjere.
Ocjenu “Manipulisanje činjenicama” dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
