Javnost u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD), ali i šire, pomno je pratila američke izbore organizovane početkom novembra, iščekujući ko će preuzeti kontrolu nad Kongresom.
Mediji su 8. novembra, tokom cijelog izbornog dana, izvještavali o detaljima sa izbornih mijesta. Na Fejsbuku je podijeljen isječak priloga, emitovan na Foks njuzu, uz tvrdnju da je zabilježena izborna manipulacija (1, 2, 3, 4, 5):
„Ovo je sad valjda za sve teletabise, da se lijepo i jasno vidi kako je sve “regularno”! P.s. U sred uživo programa na “Fox news”- u, vidi se “muljanje” kontrolora sa izbornim papirima i oznakama. U međuvremenu tv mreže “Newsmax” i “OAN” izvještavaju da su ovo već sada najneregularniji izbori za Kongres i Senat, ikada.“
Na videu koji kruži društvenim mrežama istaknuto je da je scena „izborne krađe“ snimljena na jednom biračkom mjestu u Pensilvaniji, međutim više izvora pokazuje da je u pitanju druga američka država.
Sporni snimak je emitovan u toku emisije Fokner fokus. Pregled cijelog priloga (0:48) ukazuje da su kadrovima „izbornog muljanja“ prethodile scene iz Pensilvanije, nakon čega je prikazan sporni dio na kom kontolor iz Viskonsina vodi evidenciju.
Američka voditeljka, Haris Forner, autorka pomenute emisije, koristeći kasnije tokom izbornog dana iste kadrove je i saopštila lokaciju gdje je kadar zabilježen (03:20):
„Ovo je uživo iz Madisona, Viskonsin. U Viskonsinu se dešava važna senatorska trka. Igraće važnu ulogu u kontoli za Senat.“
Ubrzo nakon pojave informacije o nepravilnostima u toku izbornog dana, kojom se bavio i Rojters, uslijedilo je demantovanje.
Glavna istraživačka novinarka zaposlena u Viskonsin TV-u, Naomi Kovles je, pozivajući se na okružnog službenika kao izvor, razjasnila u objavi na Tviteru da je zabilježena uobičajna izborna procedura.
Kovles je u tvitu navela da kontrolor obilježava gradsku administrativnu jedinicu u kojoj je glasanje obavljeno:
„Administrativna jedinica se obilježava, a potom kontrolor naznačava inicijale zbog verifikacije. Kontrolor obilježava isto mjesto na jednoj strani svakog glasačkog listića – jasno je da ne popunjava glasačke lističe odozgo ka dolje. Ovu proceduru nalaže zakon i dio je načela teže i protivteže. Ovaj dio procesa se obavlja u javnom okruženju, nakon čega bi glasački listić trebalo da potpiše i drugi kontrolor prije nego što ga preda biraču. Na ovaj način se provjerava da li je grad zapravo odštampao glasački listić“.
Službenik u okrugu Dejn u američkoj saveznoj državi Viskonsin, Skot Mekdonel je u tvitu naveo da „kontrolor radi dosadni, rutinski posao“. On je ironično prokomentarisao da je skandalozno obilježavanje inicijala na glasačkim listićima, i zaokruživanje adimistrativne jedinice.
Na zvaničnom Tviter nalogu drugog okuga u Viskonsinu objavljena je informacija o obavezama članova izborne adiministracije:
„Prije izdavanja glasačkog listića biraču, jedan član izborne administracije zaokružuje gradsku administrativnu jedinicu i upisuje svoje inicijale. Prije predavanja listića glasaču, i drugi član izborne komisije dodaje svoje inicijale na listić“.
Da je dio izborne procedure obaveza kontrolora da naznače gdje je birač glasao i obilježavanje listića njihovim inicijalima, navedeno je na vebsajtu izborne komisije Viskonsin, kao i u priručniku za članove izborne administracije (strana 50):
„Svaki glasački listić, podrazumijevaće sljedeće bitne informacije na poleđini: “Obaveštenje za birače: Ovaj glasački listić može biti nevažeći, ukoliko nije potpisan inicijalima dva izborna inspektora“.
Zbog predstavljenih dokaza koji ukazuju da je Foks Njuz zabilježio uobičajnu izbornu proceduru, a ne izborno „muljanje“ kontrolora, objave na Fejsbuku ocjenjujemo kao lažnu vijest.
Ovu ocjenu dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
