Korišćenje starih fotografija i video snimaka kao dokaza za nešto što se uopšte nije dogodilo postala je praksa na društvenim mrežama. U jednom od najnovijih primjera, video sa prošlogodišnjih protesta zbog uvođenja COVID pasoša u Italiji na Facebooku se podmeće kao snimak navodnih aktuelnih masovnih protesta u toj zemlji:
„U međuvremenu, u Italiji se nastavljaju masovni protesti. Nakon ostavke premijera Marija Dragija, predsednik je raspustio parlament. U tom kontekstu, ljudi su organizovali proteste koji traju do danas. Nasilni sukobi između demonstranata i snaga bezbednosti. A sada, kako kažu, da vidimo u šta se pretvara „jedinstveni kao nikada ranije“ Zapad 🤔 Javljaju li mediji šta o ovome?“
Snimak koji se širi društvenim mrežama zapravo je nastao u oktobru 2021. godine, kada je uvođenje mjera za suzbijanje širenja korona virusa i „zelenog pasoša“ izazvao revolt dijela stanovništva u Italiji. Tada su u više gradova danima održavani protesti zbog odluke Italije da uvede propusnicu koja je dokaz vakcinacije, negativnog testa ili nedavnog prebolijevanja korona virusa.
O tome su izvještavali i italijanski i svjetski mediji, a snimke sa sličnim kadrovima objavili su brojni mediji (ovdje, ovdje).
Italijanski medij Corriere della Sera objavio je 9. oktobra 2021. godine video koji će skoro godinu dana kasnije na Facebooku biti iskorišćen kao navodni dokaz da se u Italiji dešavaju protesti o kojima niti u medijima, niti na društvenim mrežama nije moguće pronaći ni riječ. Ukoliko uporedimo ova dva videa, već je u prvih nekoliko sekundi jasno da se radi o istom snimku.
Italijanski premijer Mario Dragi je nedavno, nakon kolapsa njegove vlade podnio ostavku, a italijanski parlament raspušten je 21. jula. Što se tiče bilo kakvih protesta ovim povodom, u Italiji su tek ponegdje održana okupljanja u znak podrške Dragiju i upućeni mu apeli da ostane, dok se masovni protesti o kojima je u ovoj Facebook objavi riječ, nigdje u Italiji nijesu održali.
Ovu objavu ocjenjujemo kao lažnu vijest. Tu ocjenu dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
