Koliko puta ste otvorili neku vijest na portalu i odmah potom obećali sebi da više nikada neće nasijedati na sličan senzacionalizam, jer ste se uvjerili da naslov nema veze sa tekstom koji ga prati?
Da bi bilo jasnije, to se zove klikbejt, što u prevodu znači “mamac za klikove”. Riječ je o najrasprostranjenijem obliku manipulacije u online medijima, koja se gotovo isključivo kreira zbog povećanja čitanosti, odnosno iz finansijskog interesa.
Mamac za klikove, smo ovog puta pronašli na crnogorskom portalu “Dan”, kao i na Facebook stranicama “Vijesti iz Bijelog Polja”, i Budim Info.
“Biogradsko jezero presušilo!”
U medijskom tekstu se dalje navodi da Biogradsko jezero ovih dana umjesto da oduzima dah svojom ljepotom, zaprepašćuje zastrašujućim prizorom, što prati i video snimak, na kome se vidi jedan dio najvećeg jezera u tom nacionalnom parku. Na 20 sekundi videa, ipak, vidi se dio jezera.
Na ovoj Facebook stranici tema je zainteresovala čitaoce, pa je zabilježeno više od 19 hiljada pregleda, kao i preko 80 komentara u kojima ima i dezinformacija i teorija zavjere.
Samo dan nakon što je objavljena ta vijest, demantij stiže od šefa službe zaštite u NP Biogradska gora, Mila Rankovića, o čemu je pisala “Pobjeda”.
“Prirodni dragulj NP Biogradska gora i kompletnog područja Bjelasice – Biogradsko jezero – nije presušilo, kako su javili neki mediji. Zbog hidroloških problema, odnosno višednevne suše, smanjio se vodostaj Biogradskog jezera, ali nije presušilo”, navodi se u “Pobjedi”, što prati i fotografija.
Ranković objašnjava dalje da vodostaj jezera nije ni približno nizak onome iz 2019. godine, te da je sigurno da će kiše koje ne mogu „preskočiti“ jesen, popraviti situaciju. Dodaje da su problemi gubljenja vode u Biogradskom jezeru vezani za unutrašnje ponore, za nanose mulja koje donosi Biogradska rijeka i za čeonu morenu sa desne strane Jezerštice.
Stručnjaci iz Crne Gore i regiona su ovog ljeta o jezeru diskutovali na konferenciji i ukazali na neophodnost i hitnost reakcije kako bi se našli provjereni metodi zaštite jezera, koje će u suprotnom, za 100 godina možda i nestati, jer je riječ o ledničkom jezeru koje ima „biološki“ sat.
Portal “Dan” nastavio je temu oko Biogradskog jezera i objavio na portalu, ali prije demantija iz “Pobjede”. U tekstu se, međutim ne navodi da je jezero presušilo, već da “zbog uočenih promjena režima padavina, kao i produžavanja dugih i veoma sušnih perioda, posebno onih tokom jeseni, dolazi do drastičnog smanjivanja akvatorije jezerskog basena.”
U tom tekstu je fotografija koja nije objavljena prethodnog dana, na kojoj se vidi da jezero ipak nije u poptunosti presušilo. Zbog toga, ovoj objavi dajemo ocjene “Klikbejt” i “Dezinformacija”.
Ocjenu “Klikbejt” dobija medijski izvještaj čiji naslov nema uporište u samom tekstu koji slijedi. Ovakvi tekstovi i prilozi imaju cilj da senzacionalističkim naslovom privuku pažnju konzumenta/kinje, obećavajući sadržaj koji zapravo ne postoji i uglavnom se kreiraju iz finansijskog interesa odnosno zbog povećanja čitanosti.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
