Od početka ruske agresije na Ukrajinu, podržavaoci Rusije pokušavaju umanjiti razmjere pogubnosti rata i ukazati da Ukrajina fingira i preuveličava navode o ljudskim žrtvama u cilju dobijanja što veće podrške.
Korisnik Fejsbuka je 20. novembra „objelodanio“ na koji način Ukrajini to polazi za rukom i uspijeva da predstavi svijetu ishod te agresije. Naime, podijeljen je kolaž od četiri fotografije na kojima osobe prolaze kroz proces šminkanja kako bi izgledalo da su povrijeđene, a zatim se pretvaraju da su povrijeđene, uz komentar:
„Svete “žrtve” Ukrajine i kako ih spremaju za još jednu strašnu priču“.
Na fotografijama se ne može utvrditi lokacija, niti su vidljiva obilježja koja bi ukazala da su zabilježene u Ukrajini. Obrnuta pretraga fotografija pojedinačno sve četiri, ali i kao kolaža, dovodi do tvita, na italijanskom, koji aludira na istu tvrdnju.
Ipak, detalj sa jedne od fotografija razotkriva stvarnu priču. Osoba zadužena za šminku na ramenu ima grb, a pretraga samo tog elementa sa fotografije vodi do 44 Edukativnog centra, sa sjedištem u Kijevu, Ukrajini.
Kako je na vebsajtu navedeno, u pitanju je edukativni centar koji, sa vodećom pozicijom i kvalifikovanim spasiocima i policajcima, organizuje različite obuke u skladu sa međunarodnim standardima.
U sekciji „Treninzi“ navedeno je da 48 instruktora, u devet regionalnih centara, sprovodi kurs taktičke medicine za vojsku, specijalne jedinice, policiju, hitne službe, kućnu medicinsku pomoć, napredne treninge i specijalizovane vještine za medicinske radnike.
Na sajtu je istaknuto ta taj Centar sarađuje sa više odbrambenih jedinica Ukrajine:
„Naš tim aktivno sarađuje sa jedinicama Oružanih snaga Ukrajine, Nacionalne garde, snaga bezbjednosti, dobrovoljačkih bataljona, Ministarstva unutrašnjih poslova, patrolne policije i civila. Od prvih talasa mobilizacije, aktivno smo bili uključeni u vojnu obuku na poligonima Desna, Perljavka, Tukin, Širlan i Javoriv. Sprovodimo specijalizovane i korporativne kurseve taktičke medicine, prve pomoći i specijalne medicinske obuke“.
Na zvaničnom Fejsbuk nalogu je objavljen 4. aprila status u kom je navedeno da su „instruktori aktivno uključeni u medicinsku evakuaciju, organizovanje medicinskih timova, obuke taktičke medicine i da pružaju pomoć i obučavaju medicinsko osoblje koje služe u oružanim snagama“.
Osim obuke civila i zaposlenih u raznim državnim institucijama, 44Centar obučava i medicinske radnike koji su angažovani na terenu. Kako bi vježba izgledala što realnije, primjenjuje se i šminka koja dočarava povrede, a na Fejsbuk profilu edukativnog centra je moguće pronaći slične fotografije zabilježene tokom obuka.
Nijedna od fotografija sa kolaža nije javno dostupna, ni na sajtu, ni na društvenim mrežama Centra 44. Ipak, jedna od osoba koja je na kolažu bila zadužena za šminku nalazi se na fotografiji sa obuke organizovane 2016. godine.
Nije neuobičajno da vojne jedinice koriste šminku kao metod, koja dočarava stvarne povrede sa ratnih područja, kao što nisu neuobičajni navodi da Ukrajina lažira zastrašujuće scene povrijeđenih žrtava, o čemu je tim Raskrinkavanja ranije pisao.
Jasno je da su osobe sa četiri fotografije zapravo instruktori Edukativnog centra 44, te da je izjesno da su iste nastale tokom neke od obuka, a zbog nedovoljnih dokaza koje potvrđuju tvrdnju da Ukrajina na taj način lažno prikazuje povrijeđene, objave na Fejsbuku ocjenjujemo kao teoriju zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
