Nedavni incident na letu iz Londona za Singapur, prouzrokovan jakim turbulencijama, rezultirao je smrću jednog putnika i povredama mnogih drugih. Ubrzo nakon ovog tragičnog događaja, na društvenim mrežama su se pojavile teorije koje su izazvale konfuziju i širenje dezinformacija. Jedna od najbizarnijih tvrdnji na Facebook-u je da je turbulencija uzrokovana slabljenjem elektromagnetskog polja Zemlje i prodorom kosmičkog zračenja (ovdje).
USKORO NEĆEMO MOĆI LETJETI!
AVION PROPAO 2KM. Poginula jedna osoba, 30 ozlijeđenih.
Zašto se to dogodilo? Zbog slabljena elektromagnetskog polja, kozmičko zračenje prodire dublje te narušava veze između molekula zraka, čime se stvara “zračna jama”. Isto se događa u Bermudskom trokutu s vodom i brodovima.
Opširnije o anomalijama: https://youtu.be/tHNJtIUvtps?si=1DmocdBL-H_1mlvj
U nastavku ćemo se osloniti na naučne dokaze iz kredibilnih izvora kako bismo opovrgli ove netačne tvrdnje i pružili tačne informacije o turbulencijama.
Turbulencije su rezultat složenih dinamičkih procesa u atmosferi, a ne elektromagnetnih pojava. Tako National geographic piše da su tri najčešća uzroka turbulencija koje putnici doživljavaju: planine, mlazne struje i oluje.
Prema Nacionalnoj upravi za okeane i atmosferu (NOAA), turbulencije se mogu javiti iz nekoliko razloga, uključujući meteorološke fenomene kao što su konvektivne oluje i jet stream-ovi, te mehaničke uzroke poput topografije i wake turbulence (vrtlozi stvoreni iza velikih aviona) (ovdje, strana 3).
1. Meteorološki uzroci:
- Konvektivne oluje: Vjetrovi unutar oluja mogu stvoriti jake turbulentne zone. Ove oluje su često predvidive i vidljive na radarima.
- Jet stream: Brze struje vazduha u višim slojevima atmosfere mogu izazvati turbulencije, posebno kada avion pređe iz jedne struje u drugu.
2. Clear Air Turbulence (CAT):
CAT se javlja u čistom vazduhu, daleko od bilo kakvih meteoroloških formacija. Ova vrsta turbulencije je posebno opasna jer je nevidljiva na radaru i može se desiti iznenada. CAT je rezultat naglih promjena u brzini vjetra i smjeru, koje stvaraju ,,džepove’’ turbulentnog vazduha.
3. Mehanički uzroci:
- Topografija: Planine i druge geografske prepreke mogu uzrokovati turbulencije kada vazduh struji preko ili oko njih.
- Wake turbulence: Vortexi stvoreni za velikim avionima mogu izazvati turbulencije za avione koji lete iza ili ispod njih.
Tvrdnja da slabljenje elektromagnetnog polja Zemlje i prodor kosmičkog zračenja uzrokuju turbulencije nema naučnu osnovu. NASA – Nacionalna uprava za aeronautiku i svemirsku administraciju objašnjava da elektromagnetno polje Zemlje igra ulogu u zaštiti planete od sunčevog zračenja, ali ne utiče na dinamiku atmosfere na način koji bi izazvao turbulencije. Kosmičko zračenje, iako može uticati na elektroniku i zdravlje ljudi na velikim visinama, nema dovoljno energije da direktno utiče na molekularne veze u atmosferi.
Prema istraživanju naučnika sa Univerziteta u Readingu u Velikoj Britaniji, broj i intenzitet turbulencija u letu se povećava paralelno sa zagrijavanjem planete pod uticajem klimatskih promjena. Studija je pokazala da se broj intenzivnih turbulencija povećao za 55% između 1979. i 2020. godine na najčešće korišćenoj ruti preko sjevernog Atlantika. Povećanje je rezultat promjena u brzini vjetra na velikim visinama zbog toplijeg vazduha od emisija ugljen-dioksida.
Profesor Pol Vilijams, atmosferski naučnik sa Univerziteta u Readingu, izjavio je:
“Nakon decenije istraživanja koja pokazuju da će klimatske promjene povećati clear-air turbulenciju u budućnosti, sada imamo dokaze koji sugerišu da je povećanje već počelo.”
Profesor Vilijams je naglasio potrebu za unapređenjem sistema za predviđanje i detekciju turbulencija kako bi se spriječile neugodnosti i povrede tokom leta. Pojačane turbulencije su rezultat veće brzine smicanja vjetra u jet stream-u, snažnom vjetrovnom sistemu koji duva od zapada ka istoku, pet do sedam milja iznad površine Zemlje.
Dakle, nedavni incident na letu iz Londona za Singapur bio je rezultat prirodnih meteoroloških fenomena, a ne slabljenja elektromagnetnog polja ili kosmičkih uticaja. Nauka jasno objašnjava prave uzroke turbulencija, dok edukacija i oslanjanje na naučne činjenice iz kredibilnih izvora omogućavaju putnicima da razumiju prave uzroke turbulencija i značaj vezivanja pojaseva za svoju sigurnost.
Ovoj objavi dajemo ocjenu – dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
