Jedna od udarnih vijesti u Crnoj Gori ove nedjelje bila je informacija da su službe bezbjednosti u koordinisanoj akciji sa međunarodnim partnerima uhapsile nekoliko lica za koja se osnovano sumnja da su, između ostalog, počinili krivično djelo špijunaža na način što su tajne podatke odavali ruskoj tajnoj službi.
I dok se čekala potvrda informacije od nadležnih institucija, korisnici Fejsbuka uveliko su pisali o ovoj temi na osnovu nezvaničnih medijskih saznanja.
Tako je na fejsbuk profilu „Njegoš Superiorni“ prokomentarisana pomenuta vijest na sledeći način:
„Raditi za rusku obavještajnu službu je krivično djelo, a za američku i britansku je patriotizam i obaveza! ….. vam majku svima… počevši od Džon Bajdena pa nadalje…“, glasi opis posta u kojem je objavljena slika naslova jednog crnogorskog portala u kojem piše da su u Podgorici uhapšene nekolike osobe zbog sumnje da su radili za obavještajnu službu Rusije.
Činjenica da su slobode lišena lica koja su sarađivala sa ruskim obavještajcima očigledno je izazvala revolt kod autora posta, pa je tako u istom iznijet niz dezinformacija koje se tiču crnogorskog krivičnog zakonika.
Naime, tvrdnja da samo saradnja sa ruskom obavještajnom službom predstavlja krivično djelo, u potpunosti je netačna. To se lako da zaključiti nakon uvida u krivični zakonik Crne Gore.
U članu 368 jasno je precizirano šta predstavlja krivično djelo – Špijunaža.
„(1) Ko tajne podatke ili dokumente saopšti, preda ili učini dostupnim stranoj državi, stranoj organizaciji ili licu koje im služi, kazniće se zatvorom od tri do petnaest godina.
(2) Ko za stranu državu ili organizaciju stvara obavještajnu službu u Crnoj Gori ili njom rukovodi, kazniće se zatvorom od pet do petnaest godina.
(3) Ko stupi u stranu obavještajnu službu, prikuplja za nju podatke ili na drugi način pomaže njen rad, kazniće se zatvorom od dvije do deset godina.
(4) Ko pribavlja tajne podatke ili dokumente u namjeri da ih saopšti ili preda stranoj državi, stranoj organizaciji ili licu koje im služi, kazniće se zatvorom od jedne do osam godina.
(5) Ako su usljed djela iz st. 1 i 2 ovog člana nastupile teške posljedice za bezbjednost, ekonomsku ili vojnu moć zemlje,učinilac će se kazniti zatvorom najmanje deset godina.
(6) Tajnim podatkom smatra se podatak koji je označen sa jednim od sljedećih stepena tajnosti: “strogo tajno”, “tajno”, “povjerljivo”, “interno”, a čije bi odavanje prouzrokovalo ili bi moglo da prouzrokuje štetne posljedice po bezbjednost, odbranu ili političke ili ekonomske interese Crne Gore“, navodi se u krivičnom zakoniku.
Dan nakon što je sprovedena akcija kojom je rukovodila crnogorska Agencija za nacionalnu bezbjednost, oglasili su se i iz Specijalnog državnog tužilaštva precizirajući koliko je lica uhapšeno i šta im se stavlja na teret.
„Nakon pretresanja, dva lica su lišena slobode, i protiv njih je policija podnijela krivične prijave Osnovnom državnom tužilaštvu u Podgorici. Izviđaj za krivična djela stvaranje kriminalne organizacije i špijunaža je u toku, pred ovim tužilaštvom, a zbog zaštite interesa postupka ne može se dati više podataka“, saopštio je specijalni tužilac i portparol SDT-a Vukas Radonjić, a prenio portal RTCG.
Imajući u vidu krivična djela koja se uhapšenima u ovoj akciji stavljaju na teret, kao i ono što je precizan opis istih po krivičnom zakoniku Crne Gore, jasno zaključujemo da tvdnja sa fejsbuka u kojoj se navodi da je samo saradnja sa ruskom službom krivično djelo dok za ostale nije, sadrži elemente dezinformacije.
Upravo iz tog razloga objavi smo dali ocjenu dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
