Ove godine, 24. marta, navršilo se 25 godina od početka NATO bombardovanja Savezne Republike Jugoslavije. Kao što smo već pisali, svake godine na isti datum domaći i regionalni mediji podsjećaju šta se sve dešavalo, a gotovo kao po pravilu plasira se i minimum jedna dezinformacija.
Portali IN4S i Borba, kao i brojni korisnici društvenih mreža, prenijeli su da se obilježava četvrt vijeka od operacije “Milosrdni anđeo”. Njima se možda greška može potkrasti, ili je u pitanju nešto drugo. Ali, o “Milosrdnom anđelu” i broju žrtava govorilo se i na Javnom servisu.
Kolege iz DFC-a ispratile su da je u formatu “Ljudi i događaji” na RTCG-u rečeno:
“Tokom 78 dana kampanje bombardovanja, nazvane “Milosrdni anđeo”, u kojoj je učestvovalo 19 zemalja…
U dnevniku RTCG 24. marta, u najavi, takođe je rečeno:
“Četvrt vijeka je od NATO intervencije u SRJ. Žrtve bombardovanja broje se hiljadama…”
Operacija bombardovanja SRJ nikada nije nosila naziv “Milosrdni anđeo”. NATO je operaciju podveo pod “Operacija zajednička sila (Operation allied force)”, dok američka vojska svoju ulogu u istoj podvodi pod “Plemeniti nakovanj (Noble anvil)”.
Kao što smo već pisali, Spasoje Smiljanić, bivši komandant RV i PVO u Vojsci SRJ je 2010. godine za list Danas kazao da je u pitanju izmišljotina.
„Niko iz Nato-a nije koristio taj izraz, to je iz nekih razloga neko smislio. U pitanju je naša izmišljotina. Međutim, ni danas nije objašnjeno ko je to lansirao i zašto se koristio (i još koristi) naziv „Milosrdni anđeo“, rekao je Smiljanić.
U tekstu Danasa navode se i riječi novinara RTS-a, Milovana Drecuna, koji je takođe komentarisao “Milosrdnog anđela”:
„Ja sam non-stop bio na Kosovu, snimao i nisam gledao televiziju uopšte. U zapadnoj literaturi koju sam koristio, međutim, ne proizilazi da je taj naziv ovdje skrojen, već tamo kod njih. Kod nas se koristi zato što je ciničan, i dobar za ocjenu NATO agresije. Oficijelni naziv je „Zajednička sila“ jer su oni preko bombardovanja Srbije na tom istorijskom zasjedanju NATO-a u Vašingtonu aprila mjeseca, demonstrirali intervenciju bez odobrenja UN, a „Milosrdni anđeo“ je neka vrsta ocjene. Dok sam te godine izvještavao, niko mi nije davao instrukcije iz Beograda šta da radim, jedino, kada sam poslao mjerenja o prvom zrnu sa osiromašenim uranijumom i mogućim posljedicama, Dragoljub Milanović to nije htio da pusti da se ne bi zastrašivao narod. Ja sam govorio o agresiji i bombardovanju, bio sam potpuno mimo propagandne – kazao je Drecun 2010. za Danas.
Koliko je bilo žrtava?
BBC na srpskom u članku iz 2022. postavlja pitanje: zašto država ne objavljuje broj nastradalih civila i koliko je vojnika i policajaca poginulo? Odgovore nijesu dobili iz vrha republike Srbije, a u daljem tekstu se navodi da su predstavnici vlasti govorili da je u bombardovanju ubijeno oko dvije hiljade civila.
Međutim, prema podacima Human rights watch-a, u bombardovanju je stradalo između 488 i 527 civila. Amnesy international broj civilnih žrtava zaokružuje na “oko 500”. Fond za humanitarno pravo procjenjuje da je stradalo 452 civila.
BBC na srpskom dalje piše da Srbija nikada nije zvanično saopštila koliko je civila i policajaca i vojnika poginulo direktno od NATO bombardovanja. Na oblježavanju 10-godišnjice, 2009. tadašnji predsjednik, Boris Tadić, je rekao da je poginulo dvije i po hiljade civila i 1002 vojnika i policajca. Te brojke ne korespondiraju sa brojkama međunarodnih organizacija.
Osam godina kasnije, tadašnji ministar odbrane Srbije, Dragan Šutanovac, rekao je da je sramotno što se žrtve nikada nijesu popisale, te da će izostanak zvaničnog spiska uvijek otvarati prostor za manipulacije.
Zbog svega navedenog, odnosno činjenice da operacija NATO bombardovanja SRJ nije nosila naziv “Milosrdni anđeo”, sadržaj na RTCG dobijaju ocjenu – dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
