Dežurni dezinformatori su uvijek tu, spremno čekaju novu aktuelnu temu kako bi se za nju zakačili i prikupili lajkove. Ponekad, u nedostatku aktuelnosti, “iz naftalina” izvade zanimljivu priču i krenu u njenu razradu. Baš jedna takva ponovo se pojavila na društvenim mrežama. Krenulo se od Afro-američke djece koja su, navodno, korišćena kao mamac za aligatore s početka 20-og vijeka, a došlo se do bombardovanja SRJ…
Čest gost Raskrinkavanja, Saša Borojević, ponovo je pokrenuo ovu priču, nakon što je ista kružila internetom godinama unazad. Borojević je priložio nekoliko fotografija i kaže:
Da li ste znali da su bebe crnaca nekada korišćeni kao mamac za aligatore? Lov na aligatore bio je veoma profitabilan u 1800-1900-im. Od kože su se pravile cipele, torbe, kaiševi i drugi predmeti. Međutim, beli lovci su često gubili ruke, a ponekad i živote dok su pokušavali da privuku aligatore na površinu pa su odlučili da koriste „mamac”. Mala crna deca su korišćena kao mamac za hvatanje aligatora i to na Floridi i Luizijani i drugim delovima američkog juga.
“Pikanini” i folklor
Prvo, Borojević je praktično preveo post sa engleskog, koji je na Tviteru objavljen još prošle godine. Drugo, “alligator bait” ili – mamac za aligatore je rasistički izraz, koji jeste korišćen u SAD. Ali, ne postoje valjani i čvrsti dokazi da je takva praksa zaista sprovođena.
Snopes se temeljno pozabavio ovom tematikom. Prema njihovom istraživanju, u pitanju je najvjerovatnije priča iz folklora sa jugoistoka zemlje, koja se povezuje sa mračnim periodom za Afro-američku zajednicu u SAD i rasizmom. Fotografija koja je priložena u spornom postu pripada korpusu “pikanini” uradaka, odnosno rasističke predstave Afro-američke djece.
Profesorica Afro-američkih studija na UCLA, Patriša Tarner, kaže :
“… Takvi artefakti oslikavaju više od samog prisustva negativnog stereotipa; oni implicitno predstavljaju oblik agresije u iskorjenjivanju neželjenih ljudi“.
I dalje ni riječi o tome da su se djeca koristila kao stvaran mamac za krokodile.
Da je cijela ova priča vjerovatno dio folklora govori i članak iz, otprilike, istog perioda, a u kojem se govori da su u Rusiji kradene jevrejske bebe koje su, navodno, takođe korišćene kao mamac za krokodile i to u Egiptu.
Kao što zaključuje Dejvid Emeri iz Snopes-a, zajednička nit svih ovih priča su rasizam, ksenofobija i očigledan manjak konkretnih dokaza da se takve tvrdnje potkrijepe.
Otkud NATO u priči?
Sporni post Borojević zaključuje:
Da li vam je sada jasno zasto su USA-NATO bombardovanje Srbije nazvali MILOSRDNI ANDJEO!?
Teško da je bilo kome jasno. Ali, svakako je jasno da “milosrdni anđeo” nije bio zvanični naziv NATO bombardovanja 1999, kao što je uvriježeno mišljenje, a što su obasnile kolege iz Raskrinkavanje.ba.
Sve u svemu, ova objava dobija ocjenu – dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
