Tužilaštvo Bosne i Hercegovine (BiH) izdalo je (arhivirano: ovdje) naredbu za privođenje predsjednika entiteta Republika Srpska (RS) Milorada Dodika, premijera RS-a Radovana Viškovića i predsjednika Narodne skupštine RS Nenada Stevandića. Na teret im se stavlja krivično djelo “napad na ustavni poredak”. Nakon te informacije, Dodik je sazvao konferenciju za novinare i burno reagovao, dodavši da se neće odazvati pozivu tužilaštva BiH. (arhvirano: ovdje)
Iako je to informacija dana u Republici Srpskoj, na internetu se brzo pojavila nova, koju je plasirala (arhivirano: ovdje) Radio televizija Republike Srpske (RTRS), a prenijeli drugi portali – da su svjetski mediji stali u odbranu ovog entiteta Bosne i Hercegovine: (1, 2) (arhivirano: 1, 2)
Svjetski mediji: Republika Srpska čuvar mira i Dejtonskog sporazuma
Strani mediji prenose: Republika Srpska brani miroljubiv stav dok se BiH suočava sa rastućom političkom krizom
U zaglavlju teksta RTRS-a, koji su prenijeli drugi (arhivirano: 1, 2) navodi se da je originalni članak objavljen na sajtu neueberlinerzeitung, a da su ga prenijeli newyorkmirror.us, frankfurterhandelsblatt.de. (arhivirano: 1, 2, 3)
Ali, brzo je reagovao ambasador BiH u Njemačkoj, Damir Arnaut, koji kaže da se RTRS poziva na nepostojeće medije. Radio Sarajevo prenosi njegove riječi: (arhivirano: ovdje)
“On dalje dodaje da “Ambasada primjećuje da se radi o pomno i dugo pripremanoj operaciji, s obzirom da su navedene web stranice u januaru počele postavljati tekstove koji se odnose na političku, kulturnu i sportsku scenu Njemačke, s ciljem stvaranja privida da se radi o etabliranim medijima prije početka trenutne kampanje u službi pravdanja napada na ustavni poredak BiH. Te tekstove su u pravilu kopirali, odnosno krali, od pravih medija koje pri tom pokušavaju imitirati, uključujući bespravno korištenje njihovog obilježja ili logotipa, poput Berliner Zeitunga i Frankfurter Allgemeine Zeitunga…”
Nula pratilaca i fotografije svemira
Prostom pretragom nije moguće doći do sajtova Neue Berliner Zeitung, New York Mirror ili Frankfurter Handelsblatt, već samo kada im se dodaju sufiksi .us ili .de. Na tim sajtovima ne postoji impressum, a najinteresantnija je stvar kada se dođe do njihovih naloga na društvenim mrežama.
Neue Berliner Zeitung ih jednostavno nema. Kada na tom sajtu kliknete na oznake koje treba da vode na društvene mreže – jednostavno vas vrati na sajt.
Frankfurter Handelsblatt ima nula pratilaca na Fejsbuku i ta stranica (arhivirano: ovdje) je kreirana 10-og januara.
New York Mirror Fejsbuk stranica (arhivirano: ovdje) je kreirana u novembru prošle godine i ima oko dvije hiljade pratilaca, ali još zanimljivija je stranica sa istim nazivom na Instagramu. Ona broji više od 800 hiljada pratilaca, ali je njen sadržaj pretežno vezan za svemir.
Ovakvi sajtovi nijesu novost i na tu temu Raskrinkavanje je već pisalo. Kako smo i tada naveli, timovi Njujork Tajmsa su u SAD primijetili širenje sajtova sa nazivima koji podsjećaju na bolje doba američkog novinarstva. Autor Stiven Li Majers tada je istakao: (arhivirano: ovdje)
“U osiromašenom polju novinarstva u Americi, posljednjih nedjelja pojavilo se nekoliko sajtova sa imenima koja sugerišu da se fokusiraju na vijesti kod kuće: D.C. Weekly, the New York News Daily, the Chicago Chronicle i novija sestrinska publikacija Miami Chronicle.
U stvari, to uopšte nijesu lokalne novinske organizacije. One su ruske kreacije, kažu istraživači i vladini zvaničnici, čija je svrha da oponašaju stvarne novinske organizacije da guraju propagandu Kremlja tako što je umeću u ponekad čudnu mješavinu priča o kriminalu, politici i kulturi.
Dok je Rusija dugo tražila načine da utiče na javni diskurs u Sjedinjenim Državama, organizacije za lažne vijesti — do sada najmanje pet — predstavljaju tehnološki skok u njenim naporima da pronađe nove platforme za prevaru američkih čitalaca.”
Baš kao tada, i ovoga puta sajtovi newyorkmirror.us, neueberlinerzeitung.de i frankfurterhandelsblatt.de imaju isti potpis.
U svakom slučaju, ove stranice nikako ne mogu biti relevantan izvor informacija niti se staviti u koš sa svjetskim medijima kakvim se poimaju npr. BBC, Guardian, Rojters, AP…
S obzirom na sve navedeno, sporne objave dobijaju ocjenu – manipulisanje činjenicama.
Ocjenu “Manipulisanje činjenicama” dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.
