Tok pandemije koronavirusa prati svakodnevno nagađanje o tome šta izaziva a šta liječi Covid19, da li je bolest stvarna ili prevara, da li će u vakcini biti čipova…
U međuvremenu se došlo dotle i da li su beskontaktni toplomjeri, koji su se počeli koristiti mnogo prije pandemije, štetni po naše zdravlje.
Objave o navodom štetnom uticaju beskontaktnih infracrvenih (IR) toplomjera, koji se koriste za mjerenje tjelesne temperature, na našem govornom području putem društvenih mreža počele su se dijeliti još u avgustu.
Tvrdnje da mjerenje temperature beskontaktnim toplomjerima oštećuje pinealnu žlijezdu (epifizu) nedavno su podijeljene i u zatvorenim grupama „Stop lažima o koroni“ i „Stop za maske i online nastavu u Crnoj Gori“ koje zajedno broje više od 1500 članova.
Istovjetan sadržaj nastavio je da se dijeli društvenim mrežama i u prethodnim mjesecima.
Upozorenje o navodnom štetnom uticaju pomenutih toplomjera pripisuje se neimenovanoj medicinskoj sestri iz Australije, inicijalno je objavljeno na stranom Facebook profilu 25. jula ove godine sa kojeg je podijeljeno skoro dvije hiljade puta, a objava je prevedena i na nekoliko jezika čime su višestruko uvećane razmjere njene vidljivosti.
U objavi se između ostalog navodi:
„Uperim termometar u obliku pištolja u njihovo čelo, povučem okidač, sačekam da zapišti i zabilježim temperaturu. Uvijek se prije tog postupka izvinim osobi! Pošto sam to učinila više od desetak puta, odjednom sam shvatila: Da li nas to čini neosjetljivim, da ciljamo nekome u glavu i pritom izazivamo moguće zdravstvene probleme time što uperimo infracrveni zrak u pinealnu žlijezdu?“
Upotreba beskontaktnih toplomjera odobrena je od strane Uprave za hranu i ljekove (Food and Drug Administration/FDA) vladine agencije koja radi pod Ministarstvom zdravlja i službi Sjedinjenih Američkih Država (HHS). FDA je prvenstveno odgovorna za regulisanje medicinskih proizvoda i duvana, hrane i veterinarske medicine i globalnih regulatornih operacija i politike.
Brzo mjerenje i očitavanje temperature, mogućnost kontrolisanja više ljudi na različitim mjestima, laka i brzo dezinfekcija, te smanjeni rizik od širenja infekcije Covid-19 neke su od prednosti korišćenja beskontakntog toplomjera koje navodi FDA.
Ukazali su i na određene nedostatke (ograničenja) prilikom upotrebe beskontaktnih toplomjera, ali se oni odnose isključivo na efikasnost aparata za otkrivanje zaraze, pa se sugeriše da se beskontatni uređaju ne smiju koristiti kao jedino sredstvo za otkrivanje Covid-19 infekcije, da se mora voditi računa o pravilnoj upotrebi…
Međutim, nema nikakvih naznaka da upotreba ovog uređaja može štetiti ljudskom tijelu, mozgu ili u krajnjem pinelanoj žlijezdi.
Epifiza ili pinelna žlijezda je mala endokrina žlijezda (veličine zrna pšenice) smještena između moždanih hemisfera. Epifiza luči melatonin – hormon koji reguliše budnost i spavanje.
O neistinitosti ovih navoda pisali su mnogi kredibilni mediji, kao i svjetske platforme za provjeru činjenica uključujući Full Fact, Associated Press i AFP.
Dodatno, ove trvrdnje kao netačne ocijenile su i naše kolege iz Raskrinkavanje.ba, Faktograf.hr i AFP Provjera činjenica.
U francuskoj Nacionalnoj agenciji za bezbjednost medicine i zdravstvenih proizvoda (Agence nationale de sécurité du médicament et des produits de santé – ANSM) AFP-u je 23. jula, 2020. rečeno da “tokom mjerenja temperature testirani pojedinac ni na koji način nije izložen radijaciji infracrvenih zraka.”
Toplomjer zapravo kroz sočivo na senzoru hvata infracrveni spektar koji emituje ljudsko tijelo. U zavisnosti od dužine talasa primljene radijacije, toplomjer pokazuje višu ili nižu temperaturu. Detaljniji prikaz na video snimku.
U AFP-ovoj analizi gore navedenih viralnih tvrdnji stoji i da se ova žlijezda nalazi “previše duboko u mozgu” da bi je infracrveni zraci uopšte mogli doseći:
„Osim toga, čak i da su infracrveni zraci direktno upereni prema žlijezdi, ona se nalazi previše duboko u mozgu da bi mogli da je dostignu“, rekla je AFP-u 22. jula, 2020, Gabriela Žirardo (Gabrielle Girardeau), istraživačica neuronauke na Nacionalnom institutu za zdravstveno i medicinsko i istraživanje (Institut national de la santé et de la recherche médicale – INSERM).
“Svijetlo je veoma slabog kapaciteta da bi prošlo kroz lobanju, čak i ako dužina infracrvenih zraka lakše prodire”, dodala je ona.
“Bilo bi potrebno da se potpuno prođe kroz lobanju da bi se stiglo do ove male žlijezde koja se nalazi na dnu mozga,” rekla je u telefonskom razgovoru za AFP 23. jula, 2020. godine Mirej Rosel (Mireille Rossel), istraživačica i profesorka neuronauke na EPHE-u (École Pratique des Hautes Études – EPHE), elitnoj francuskoj javnoj instituciji sa naučnom, kulturnom i profesionalnom vokacijom.
Imajući u vidu da pomenuta objava sadrži netačne informacije o štetnosti beskontaktnih toplomjera i da je on od strane relevantnih institucija označen kao bezbjedan za upotrebu, ocjenjujemo je kao lažnu vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
Ovaj tekst dobija i ocjenu pseudonauka.
Ocjenu “Pseudonauka” dobija medijski izvještaj koji pokušava da određena mišljenja, stavove, vrijednosti ili nalaze dobijene nenaučnim metodom, predstavi kao naučna otkrića ili činjenice. U ovakvim izvještajima često se pogrešno ili manipulativno interpretiraju postojeća naučna istraživanja, ili se poziva na istraživanja koja nisu u skladu sa naučnom provjerom i utvrđivanjem činjenica.
Viralne objave: Lažna vijest,Pseudonauka
