Iako je vakcinacija protiv koronavirusa uveliko u toku u svim krajevima svijeta, korisnici društvenih mreža, u nedostatku novih teorija zavjere, u posljednje vrijeme pribjegavaju recikliranju dezinformacija koje su odavno demantovane.
Jedna od takvih informacija je da podaci Centra za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) „otkrivaju“ da su brojke o umrlima od koronavirusa pretjerane, jer su bolnice u smrti uzrokovane virusom i COVID-19 ubrajale i stanja koja navodno nemaju veze sa virusom, kao što su srčani udari. Ta informacija je prvobitno objavljena u okviru priloga američkog kanala One America News Network (OANN) u oktobru prošle godine. YouTube video do danas ima blizu 490.000 pregleda, a na Facebooku je imao više od 140.000 interakcija (reakcija, komentara i dijeljenja). Iako su tvrdnje slične ovim, koje je iznosio i tadašnji američki predsjednik, demantovane sa brojnih relevantnih adresa, video je nedavno, 6. aprila, objavljen i na jednoj Facebook stranici uz opis:
“AMERIKA – – – – OBJAVILI OVO!!!!! Priznali LAŽIRANJE K0R0NA ŽRTAVA i da je SAMO 6% umrlih zapravo umrlo od korone!!! SAMO 6%!!!! i da su MEDICINARI, UZIMALI NOVAC da pišu smrti od korone!!! gledajte, DELITE!!!!!”
Reporter OANN u prilogu iz oktobra 2020. kaže da su ljekari rekli da su svi preminuli COVID-19 pacijenti bili u kritičnom stanju i da su vjerovatno umrli uslijed takvog stanja, a ne koronavirusa. Dalje kaže i da su ljekari plaćeni da smrtne slučajeve pripisuju koronavirusu.
U isto vrijeme su se i na Twitteru pojavile slične tvrdnje o pogrešnom brojanju smrtnih slučajeva, nakon čega je reagovao šef Odeljenja za statistiku smrtnosti pri Nacionalnom centru za zdravstvenu statistiku, Robert Anderson, koji je 26. oktobra 2020. godine za LeadStories rekao da to predstavlja „grubo pogrešno tumačenje podataka o komorbiditetima“. On je objasnio da mnoga od navedenih stanja, poput upale pluća, respiratornih oboljenja ili srčanog udara, uzrokuje COVID-19:
„Dakle, u smrtovnici se kao uzrok smrti može prijaviti sindrom respiratornog distresa zbog upale pluća usljed COVID-19, što je logički uzročni niz od neposrednog uzroka (respiratorni distres) koji se vraća na osnovni uzrok (COVID-19). Ostala, već postojeća moguća stanja, na primjer hipertenzija, bolesti srca, dijabetes, hronična opstruktivna bolest pluća, najčešće se prijavljuju kao dodati faktori, a ne kao osnovni uzrok. U 92% slučajeva smrti u kojima se COVID-19 navodi u smrtovnici, COVID-19 je prijavljen kao osnovni uzrok smrti.“
Kako bolnice nijesu nadležne za popunjavanje smrtovnih listova, već to rade ljekari, ovakve dezinformacije su vjerovatno i nastale zbog pogrešnog tumačenja smrtovnica, u kojima se bilježi slijed događaja – dakle, smrtonosni srčani udar izazvan COVID-19 ispravno je u konačnici označeno kao smrt od COVID-19.
U to vrijeme je slično tvrdio i tadašnji američki predsjednik Donald Tramp, koji je govorio da ljekari profitiraju od falsifikovanja smrtovnica. Na njegove tvrdnje odgovorila su tri ljekarska udruženja: iz Američkog koledža ljekara za hitne slučajeve su saopštili da su zgroženi takvom tvrdnjom, ocjenjujući je nepromišljenom i netačnom, Američki koledž ljekara je ocijenio da ta tvrdnja predstavlja skandalozni napad na etiku i profesionalnost ljekara, dok su iz Savjeta medicinskih specijalističkih udruženja, koju čini koalicija od 45 organizacija koja predstavlja 800.000 ljekara, rekli da su ove tvrdnje neosnovane i da brojni njihovi članovi uz smanjenu platu nastavljaju brigu o COVID-19 pacijentiama.
Ovu objavu ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama. Tu ocjenu dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.
Ocjenjujemo je i kao reciklažu, jer iznova koristi već objavljene informacije bez jasne naznake vremenskog perioda na koji se sadržaj odnosi. Tekst se reciklira u određenom trenutku kako bi se manipulisalo zaključcima konzumenta medijskog sadržaja.
Viralne objave: Manipulisanje činjenicama,Reciklaža
