Kako bi pandemiju koronavirusa predstavili kao globalnu zavjeru antivakseri konstantno objavljuju, “provjerene” informacije, koje na društvenim mrežama automatski izazivaju lavinu komentara.
Svakodnevno se korisnicima Fejsbuka, kroz razne objave servira, da ukoliko prime vakcinu, mogu zaboraviti na raniji način života, pa je tako podijeljen tekst u kojem stoji da se trenutno “aviokompanije savjetuju o vakcinisanim putnicima i velikom riziku od krvnih ugrušaka kao rezultat eksperimentalnog mRNK seruma.”
“Na određenoj nadmorskoj visini imate veći rizik od komplikacija, moždanog udara, tromboze ili srčanog udara ako ste im podložni. Sada imamo informacije koje potvrđuju da svi koji prime vakcinu (bez obzira koje marke) imaju probleme sa zgrušavanjem i krvarenjem kao jednu od glavnih reakcija. Sve ove reakcije su slične postojećim ograničenjima u ovoj oblasti. Aviokompanije sada razgovaraju o svojoj odgovornosti i šta da rade sa vakcinisanim, jer ne smiju da lete, jer to predstavlja zdravstveni rizik. Ove diskusije su tek počele, ali izgleda da svima koji su vakcinisani neće biti dozvoljeno da lete. Nevakcinisani će, s druge strane, moći da se ukrcaju u miru.” piše u spornoj objavi.
Međutim rizik od tromboze, koji se javlja prilikom leta, potpuno se razlikuje od onog koji je primijećen kod malog broja onih koji su primili vakcine proizvođača, objasnili su stručnjaci.
Tako je hrvatski naučnik i molekularni biolog Ivan Đikić objasnio da je vjerovatnoća za razvijanje krvnog ugruška nakon vakcinacije 0,00043 odsto, što je, prema njegovim riječima, zanemarivo malo.
“Svejedno, kada se to dogodi, to medijski zvuči vrlo opasno i ne bi se smjelo zanemarivati. Trebalo bi poslati građanima poruku da u životu oni preuzimaju puno, puno više rizika za druge stvari, kao vožnja autom ili avionom. Nekada su vam ti slučajevi toliko očigledni, ali ljudi ne razmišljaju o tome. Zato bi u toj kampanji trebalo grafički prezentirati građanima i onda bi vidjeli da bi građani prihvatili taj rizik kao sastavni dio zaštite sebe i društva oko sebe”, kazao je Đikić.
On je naveo da, prema podacima koje imamo za sada, manja je šansa da će neko imati duboku trombozu od vakcinacije AstraZenecom, nego ako, recimo, putuje iz Evrope za Australiju avionom.
I iz velikih avio-kompanija, Kvantas i Virdžin Australija su potvrdili da su ovakve tvrdnje netačne.
Portparolka Međunarodnog udruženja za vazdušni saobraćaj (IATA) potvrdila je AFP-u da ne postoje informacije o tome, da neke kompanije razmatraju zabranu ulaska u avion vakcinisanim putnicima zbog rizika od stvaranja krvnih ugrušaka.
Ona je pojasnila da je stav IATE da “vakcinacija ne bi trebalo da bude obavezna za putnike, ali da bi vakcinisanim putnicima trebalo da se dozvoli da prođu granice bez testa i karantina.
Pošto se u objavi navodi i da je veliki rizik od krvnih ugrušaka rezultat eksperimentalnog mRNK seruma, bitno je napomenuti da vakcine proizvođača Džonson i Džonson i AstraZeneka, koje su navodno kod vrlo malog broja imunizovanih izazvale zgrušavanje krvi, uopšte ne koriste mRNA tehnologiju.
Ove dvije vakcine se nazivaju virusnim vektorima, jer za nosioca uzimaju tip uobičajenog virusa zvanog adenovirus, koji je modifikovan da transportuje genetske informacije, za borbu protiv kovida.
Direktor Odjeljenja za sprečavanje infekcije i epidemiologiju u bolnici Alfred Helt u Melburnu, Alen Čeng, kazao je da zabrana letjenja vakcinisanih protiv COVID-19 ne bi imala smisla. On je objasnio da postoje dvije različite vrsta tromboze – duboka venska tromboza i takozvana TTS.
Obično zgrušavanje, kako navodi, povezano je sa nekretanjem u dužem periodu, poput onog prilikom hospitalizacija nakon operacije i dugog putovanja avionom. TTS, kako objašnjava, je mnogo rjeđi oblik tromboze i povezuje se sa određenim lijekovima, kao što je bio slučaj is a vakcinom AstraZeneka.
Takođe, naučnici su za AFP objasnili i da se rijetki rizik od tromboze, povezan sa letjenjem, potpuno razlikuje od vrlo rijetkog događaja koji je primijećen kod vakcina protiv COVID-19 proizvođača Džonson&Džonson i AstraZeneka.
Iz Međunarodnog udruženja za vazdušni saobraćaj (IATA) kazali su da se fenomen krvnih ugrušaka koji se smatra rijetkim neželjenim efektom za jednu ili možda dvije vrste vakcina protiv COVID-19, razlikuje od poremećaja krvnih ugrušaka u nozi (duboka venska tromboza) i / ili plućima (plućna embolija), što može biti povezano sa nepokretnošću, posebno nakon operacije, povrede udova, produženog ležanja u krevetu, ili ponekad dugotrajnog sjedjenja tokom putovanja.
Portparol IATA-e, Dejvid Pauel, navodi da što se tiče slučajeva “povezanih sa dugim putovanjem (vazdušnim, željezničkim ili drumskim saobraćajem) oni obično već imaju postojeće faktore rizika, a to su između ostalih trudnoća, oralna kontracepcija, karcinomi, prekomjerna težina, proširene vene te poremećaji koagulacionog sistema.
DaVITT i tromboza povezana sa dugim putovanjem nemaju dodirnih tačaka, smatra i Mari-Antoanet Sevestre-Pietri profesorka vaskularne medicine u Univerzitetskoj bolnici u Amiensu i predsjednica francuskog društva za vaskularnu medicinu. Navodi da su sa rizikom tromboze povezane sa avionskim putovanjem upoznati prije više od deset godina, a tome svjedoči i činjenica da je Svjetska zdravstvena organizacija još 2007. godine objavila izvještaj, čiji je cilj bio da potvrdi povećanje rizika od venske tromboze tokom vazdušnog putovanja.
Takozvana “atipična” tromboza izazvana vakcinom je “imunološka tromboza”.
“To je alergija na komponente vakcine koja će aktivirati koagulaciju pojavom krvnih ugrušaka svuda ili na neobičnim mjestima, poput moždanih vena ili probavnih vena, objasnila je ona.
Zato struka vjeruje da vazdušna putovanja ne podstiče rizik atipične tromboze povezane sa vakcinom.
“Apsolutno nema razloga da pacijent ne putuje avionom pod izgovorom da je vakcinisan,” dodaje profesorka Sevestre-Pietri, tvrdeći upravo suprotno – da bi vakcinacija protiv COVID-19 zaštitila ljude koji imaju rizik od tromboze s obzirom da sama bolest COVID-19 može da uzrokuje tu trombozu.
To je kazao i Alen Čeng koji je naveo da se AstraZeneka ne smatra rizičnom za izazivanje običnih, dubokih tromboza.
Ovu objavu ocijenili smo kao lažnu vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
