Na društvenim mrežama se proširila tvrdnja o neravnopravnom odnosu Evropske unije (EU) prema državama članicama i da je ukinula pravo glasanja Mađarskoj.
Navodni razlog je taj što je Mađarska stavila veto na vojnu pomoć Ukrajini. (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) (arhivirano)
“Evropska unija ukinula glasačko pravo Mađarskoj nakon što je Mađarska stavila veto na vojnu pomoć Ukrajini u iznosu od 21 milijarde €.
I to je to, dame i gospodo, zvaničan kraj iluzije zvana Evropska unija. Samo još ostaje da vidimo raspad”, piše u jednoj od objava.
Mađarska je zaista koristila svoje pravo na veto da blokira neke pakete pomoći Ukrajini (arhivirano), između ostalog i paket od 21. milijardu za vojnu pomoć Ukrajini, što je izazvalo tenzije unutar Evropske unije.
Međutim, navodi da je EU zbog toga ukinula pravo glasa Mađarskoj nije tačna.
Tvrdnja je potekla od predloga članova Evropskog parlamenta iz Volt stranke, koji su pozvali da se Mađarska liši glasačkih prava zbog blokiranja zajedničkih odluka.
Početkom marta, partija je objavila prijedlog (arhivirano), sastavljen od devet tačaka, usmjeren na jačanja pozicije EU nakon geopolitičkih promjena koje su uslijedile sa dolaskom Donalda Trumpa na mjesto predsjednika SAD-a.
A prva tačka tog prijedloga je pokretanje procedure u okviru člana 7. Ugovora o Evropskoj uniji sa ciljem ukidanja prava glasanja Mađarske u Evropskom vijeću. Samim tim bi se i spriječio njen veto na najznačajnije političke odluke koje to tijelo donosi.
“Odgovor eu na promjene u svjetskom poretku: akcioni plan od 9 tačka
Institucionalna otpornost
01 Jedinstvo u odlučivanju. Pokretanje Člana 7 kako bi se zaustavio veto Viktora Orbana i osnažila mađarska opozicija. Ako bude blokirano, uspostaviti Evropsku uniju 2.0”, piše u predlogu partije Volt.
Činjenica je da je ovo samo inicijativa, a ne zvanična odluka EU.
Član 7 EU ugovora omogućava (arhivirano) suspendovanje određenih prava članica ako se ustanovi da krši temeljne vrednsti EU.
Osim stranke Volt, i Estonija je nedavno pozvala (arhivirano) na primjenu ovog članka zbog činjenice da Mađarska blokira zajedničke odluke država članica EU.
A koliko su realne mogućnosti da EU onemogući pravo glasa Mađarskoj?
Praksa pokazuje da je aktivacija Člana 7 (arhivirano) kompleksan proces koji zahtijeva široku podršku unutar EU, zbog čega se rijetko koristi.
“Postupak iz Člana 7 sastoji se od dvije faze: preventivne mjere i sankcije.
Preventivne mjere (Član 7(1)): Ove mjere se aktiviraju kada postoji jasna opasnost od ozbiljnog kršenja temeljnih vrijednosti EU-a. Postupak počinje prijedlogom koji može dati jedna trećina država članica, Evropski parlament ili Evropska komisija. Nakon što Vijeće dobije saglasnost Parlamenta, može odlučiti većinom od četiri petine svojih članova da postoji očita opasnost od kršenja vrijednosti i uputiti preporuke državi članici.
Sankcije (Član 7(2)): Ako država članica ne popravi svoje ponašanje i nastavi kršiti vrijednosti EU-a, može se aktivirati druga faza postupka. Ova faza zahtijeva jednoglasnost u Evropskom vijeću (bez glasa države članice koja je u pitanju) da se utvrdi postojanje ozbiljnog i upornog kršenja vrijednosti. Nakon toga, Vijeće može odlučiti kvalifikovanom većinom da suspenduje određena prava države članice, uključujući i pravo glasovanja u Vijeću EU-a”, objašnjeno (arhivirano) je na sajtu Evropskog savjeta.
Prema objavi osnivača parijje Volt Europa, Damiana Boeselagera na platformi Iks (arhivirano), inicijativa za ukidanje prava glasa Mađarskoj je upućena liderima država članica EU koji su se 6. marta sastali na vanrednom samitu Evropskog vijeća.
U dva (arhivirano) dokumenta (arhivirano) zaključaka sa tog samita se ne spominje se suspendovanje prava glasa Mađarskoj, niti pokretanje takve procedure u institucijama EU.
Sličnim tvrdnjama su se bavile i kolege iz Bosne, Rasbrinkavanje.ba.
Zbog prethodno navedenih činjenica kode dokazuju da EU nije ukinula pravo glasa Mađarskoj, objave ocjenjujemo ocjenom – dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
