Novi dan, stara teorija zavjere: Na izraelskoj kovanici nijesu Kule bliznakinje

387

Pojedini događaji u modernoj istoriji predstavljaju neiscrpnu inspiraciju teoretičarima zavjera koji s vremena na vrijeme iznesu svoje verzije tih događaja, a takav primjer je teroristički napad na Svjetski trgovinski centar u Njujorku koji su izvršili pripadnici Al Kaide 11. septembra 2011. godine. 

Iako smo navikli da čitamo razne teorije obično neposredno uoči ili nakon godišnjice tog događaja, čak i posljednjih dana se ponovo na Fejsbuku dijeli fotografija izraelske kovanice, odnosno šekela iz 1968. koja navodno prikazuje upravo ovaj događaj. (1, 2) 

Korisnici dijele fotografiju kovanice, uz sugestivan komentar da je to “već prikazano”. 

Prije svega, na fotografiji nije prikazan izraelski šekel na šta je Raskrinkavanje već ukazalo, već komemorativna medalja, detaljnije opisana u jevrejskom fondu u Sinsinatiju i bazi podataka o holokaustu.    

Na poleđini komemorativne medalje ugraviran je avion, tenk i Tora, odnosno knjiga koja predstavlja zavještanje većini Jevreja i sadrži božje zakone po kojima se vjernici moraju ponašati. 

Tora takođe označava prvih pet knjiga koje čine Stari zavjet. 

Upravo sveta jevrejska knjiga je među teoretičarima dobila status njujorških tornjeva, pa su popularizovali teoriju da je teroristički napadi predviđen 33 godine ranije i to na izraelskoj medalji. 

Međutim, analizirajući komemorativnu medalju jasno je da nisu ugravirane Kule bliznakinje srušene 11. septembra 2011. godine, već Tora pored koje su tenk i avion.   

Prema pojašnjenju dostupnom na istom sajtu, prednji dio medalje prikazuje zastavu Izraela sa mačem i maslinovom grančicom, i varijacijom francuskog nacionalnog slogana koji je u ovom slučaju preveden kao „Sloboda, mir, bratstvo“. 

Ispisana je i hebrejska riječ „Bazak“, kao i tekst na francuskom: „Pod Davidovom zvijezdom, kampanja od 6 dana, od 5. do 10. avgusta 1967. godine”. 

Tokom tog perioda vođen je šestodnevni rat, poznat i kao Junski rat ili Treći arapsko-izraelski rat. Pobjeda Izraela podrazumijevala je zauzimanje Gaze, Sinaja, Golanske visoravni i Zapadne obale s istočnim Jerusalimom.  

Objave sa Fejsbuka dobijaju ocjene dezinformacija i teorija zavjere.  

Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.  

Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza. 

In this article