Praksa koji se ustalila tokom ruske agresije na Ukrajinu, a koju smo uočili i tokom posljednjih dešavanja u sukobu Izraela i Hamasa, jeste učestala relativizacija posljedica rata i smanjenje broja žrtava. Kao dio tog narativa, na društvenim mrežama se šire brojne fotografije i video snimci koji navodno dokazuju da žrtve nijesu stvarne, već da je sve fingirano.
Još jedan sličan video se pojavio na Fejsbuku, a prati ga opis:
“Ne miči se… snimamo”
#Gaza #film
Obrnuta pretraga skrinšota iz video snimka otkriva pravi kontekst. Video je nastao prije 10 godina, tokom studentskih protesta ispred Al-Azhar Univerziteta u Kairu.
Egipatski portal Elbadil inicijalno je objavio video 28. oktobra 2013. godine, a u naslovu na hindi jeziku navedeno je „Performas sa mrtvim tijelima unutar Univerziteta Al-Azhar”.
U opisu videa je navedeno da je “desetine studenata Muslimansknog bratstva na Univerzitetu Al-Azhar organizovalo masovne demonstracije ispred zgrade administracije Univerziteta”.
Voice of America je tada objavila informaciju o protestu studenata, pojašnjavajući u tekstu da su studenti bili pristalice svrgnutog predsjednika Mohameda Morsija, kojeg je vojska zbacila oko godinu dana nakon preuzimanja dužnosti.
Al Jazeera je izvijestila svjetsku javnost da je policija nasilno pokušala da uguši protest, pucajući na studente, te da ima i preminulih.
Istim tvrdnjama su se bavile i kolege iz Istinomera i Faktografa.
U analizi Istinomera ukazano je da je u pozadini snimka koji prikazuje protest iz drugog ugla vidljiva fasada zgrade Univerziteta ispisane prepoznatljivim R4abia simbolima, odnosno šaka sa podignuta četiri prsta, a koji su korišćeni tokom egipatskih studentskih protesta.
“Isti simboli na fasadi, ali i svodovi ulaza na Univerzitet, vide se i na fotografiji fotografa AFP-a Kaleda Kamela objavljenoj krajem oktobra 2013. godine što još jednom dokazuje geolokaciju i vreme nastanka originalnog snimka”, piše u analizi Istinomera.
Objavu ocjenjujemo kao dezinformaciju.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
