Kako je krenula najava Nacionalnog plana uvođenja HPV vakcine u program imunizacije u Crnoj Gori, tako su počele da se množe razne teorije zavjere o uticaju te vakcine na zdravlje djece. I to je zabilježeno ne samo kod nas, gdje su je do sada dovodili u vezu sa paralizom, već i u zemljama regiona, gdje se tvrdi da izaziva neplodnost.
Najnovija tvrdnja objavljena na jednom Fejsbuk profilu odnosi se na to da je HPV vakcina proizvođača Gardasil najkontroverzniji i najgori proizvod do pojave vakcina protiv koronavirusa.
Efikasnost je i dalje NEDOKAZIVA, ne postoji praćenje njegovih nuspojava, a ono malo izvještaja o istim koji izađu se zataškava. Cijena jedne doze je oko 250 eura, ali ga Vi za svoju djecu dobijate “besplatno”! Za razliku od liječenja bolesne djece, za koje su potrebne SMS poruke i medijske kampanje skupljanja novca. Koliko te djece je oboljelo upravo od ovakvih i sličnih proizvoda nikada nećemo znati!
Taj tekst prati dio priloga televizije Nova M, čija novinarka Željka Mirković je 29. avgusta ove godine intervjuisala epidemiološkinju Mariju Božović iz Instituta za javno zdravlje.
Božović govori o važnosti značaja vakcinisanja protiv HPV (humani papiloma virus) virusa, koji inficiraju kožu ili različite sluznice. Ona ističe da je vakcina namijenjena za djevojčice od devete godine života, čiji roditelji će biti pozivani, ali da ona nije obavezna, već snažno preporučena. Epidemiološkinja dodaje da će se efekat vakcinisanja vidjeti tek za dvadesetak godina, ali da će se odmah vidjeti efekti smanjenja oboljenja od genitalnih bradavica, kao i predkanceroznih lezija.
U originalnom snimku, ona dodaje da vakcina štiti od devet tipova HPV virusa koji su najzastupljeniji kada je u pitanju karcinom grlića materice.
Kako se navodi na sajtu Instituta za javno zdravlje, HPV infekcija je najčešća polno prenosiva bolest koju oko 80% muškaraca i žena ima u nekom trenutku života. Koliko je opasan, govori podatak da čak 28 hiljada žena u Evropi svake godine umire od raka grlića materice. Na sajtu se navodi i da vakcinacija ima dokazan uticaj na smanjenje širenja HPV-a.
„Neposredni dokazi su da je među vakcinisanim ženama registrovano značajno smanjenje broja žena sa promjenama na grliću materice, a zavisno od tipa vakcine, takođe je registrovan i dramatični pad obolijevanja od genitalnih bradavica i među muškarcima, i među ženama. Pad prenosa HPV-a, praćen je i smanjenim brojem slučajeva raka grlića materice i drugih vrsta raka povezanih sa HPV-om, što se očekuje i kod nas nakon 10-15 godina primjene vakcine. Studije su dokazale veliko smanjenje HPV infekcija i genitalnih bradavica (čak i do 90%) kod tinejdžerki i mladih žena u Australiji, Belgiji, Njemačkoj, Švedskoj, Velikoj Britaniji, Sjedinjenim Američkim Državama i Novom Zelandu“, navodi se na sajtu Instituta.
Da je nije tačna tvrdnja oko efikasnosti HPV vakcina u objavi koju analiziramo, potvrđuje i Centar za kontrolu i prevenciju bolesti Sjedinjenih Američkih Država, koji navodi da je utvrđeno da sve HPV vakcine imaju visoku efikasnost, i to blizu 100%, što se navodi i na sajtu Svjetske zdravstvene organizacije.
Nacionalna zdravstvena služba Velike Britanije na sajtu navodi da su studije pokazale da vakcina štiti od HPV infekcije najmanje 10 godina, iako stručnjaci očekuju da će zaštita trajati mnogo duže. Kako ona ne štiti od svih tipova HPV-a koji mogu izazvati rak grlića materice, dodaje se da je važno da sve žene koje primaju HPV vakcinu, takođe imaju redovne preglede grlića materice kada navrše 25 godina.
Zanimljiv je primjer Japana, čije su zdravstvene vlasti još 2013. godine počele da sprovode program vakcinacije protiv HPV virusa. Odziv je bio dobar – čak 70% djevojčica između 12 i 16 godine života. Međutim, nakon samo dva mjeseca od početka programa, Vlada je prestala da aktivno promoviše vakcinaciju protiv HPV virusa, jer se podleglo senzacionalističkim izvještajima o navodnim štetnim nuspojavama. To je dovelo do drastičnog pada vakcinacije na manje od 1%. Ove godine, u aprilu, vlasti te države su opet počele aktivno da promovišu važnost vakcinacije, jer je nakon opsežnih istraživanja utvrđeno da je bezbjedna.
Cijena vakcine na sajtu proizvođača Gardasil, koja se daje i u Crnoj Gori, je 252,85 dolara, međutim, važno je naglasiti da je roditelji djevojčica u našoj zemlji, koji odluče da zaštite dijete od mogućih bolesti, vakcinaciju ne plaćaju.
Doktori iz Instituta za javno zdravlje ističu da je rak grlića materice u našoj zemlji čest. Godišnje se registruje preko 100 slučajeva, a da od te bolesti svake godine umre preko 40 žena.
Kada se sve sumira, jasno je da je dokazana efikasnost HPV vakcine, te da je Fejsbuk korisnik proizvoljno navodio zaključke za koje nema dokaza. Nije jasno ni odakle tvrdnja da je vakcina navedenog proizvođača najkontroverzniji i najgori proizvod, kada višedecenijske studije u raznim zemljama potvrđuju upravo suprotno, dakle, da te vakcine spašavaju brojne živote.
Zbog toga ovoj objavi dajemo ocjenu lažna vijest i teorija zavjere.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
