Pojedinci koji podržavaju agresiju Rusije na Ukrajinu vrlo često na društvenim mrežama pokušavaju da, koristeći stare fotografije, šire pro-rusku propagandu.
To je slučaj i sa fotografijom koja se dijeli a na kojoj vidimo nekoliko Kineza u vojnoj uniformi sa istaknutim zastavama Kine i Ruske Federacije.
Fotografiju koja je podijeljena na Tviteru i Fejsbuku, korisnici društvenih mreža predstavili su kao vojno pojačanje u ruskoj invaziji na Ukrajinu:
„Kineski dobrovoljci pristupaju saveznim silama u Novorusiji. Preduslov je da znaju ruski i da imaju vojno iskustvo“.
Obrnuta pretraga fotografija na ruskom pretraživaču Jandeks ukazala je na adresu na kojoj je ona inicijalno objavljena. U pitanju je veb sajt zabavnog parka “Armijski poligon” koji se nalazi u Rusiji, a u kojem se organizuju “korporativne zabave, tim bilding aktivnosti i rođendani u vojnom stilu”.
„Učesnici mogu da pucaju “pravim oružjem”, a događaje vode instruktori sa “pravim borbenim iskustvom.” “Organizujte odmor sa prenoćištem u vojnim šatorima”, piše na veb stranici“.
Objave sličnog sadržaja koje se pojavila na stranom govornom području i analizirao je fakt-čeking tim AFP koji je ustanovio da je fotografija objavljena na naslovnoj stranici veb sajta kompanije Armijski poligon.
Nakon što je AFP kontaktirao rusku kompaniju, fotografija je uklonjena sa veb sajta. Ipak, posjetom veb sajta američke digitalne biblioteke otvorenog pristupa Web.archive.org, moguće je uvjeriti da gotografija jeste inicijalno objavljena na veb sajtu kompanije.
U izvornoj objavi kompanije, navedeno je da je jednodnevni izlet organizovan za turiste iz Kine i njihove partnere iz Rusije:
“GRUPA IZ KINE OBUČENA U UNIFORME RUSKIH SPECIJALNIH SNAGA. Naša kompanija je dočekala veoma važne goste iz Kine. Turiste iz prijateljskih zemalja odavno vodimo na privatne vojne poligone kako bismo im pružili nove mogućnosti i iskustva. U Kini je, na primjer, zabranjeno skoro sve što se tiče naoružanja, a posebno vojne opreme. Turista iz Kine u Rusiji može probati skoro sve o čemu je sanjao. Naša kompanija je takvu mogućnost pružila na najvišem nivou”.
Predstavnici kompanije su posebnu pažnju posvetili detaljima i nacionalnim obilježjima na vojnim uniformama:
„Za naše uvažene goste posebno smo pripremili uniforme i opremu ruskih specijalnih snaga. Naručili smo kinesku zastavu i trake. Razvili smo bezbednosnu tehnologiju za događaj na kineskom jeziku.
Video producent, Paša Denisov, čija je kompanija “Denisov Production” bila zadužena za fotografisanje ovog događaja, potvrdio je za AFP da su u pitanju turisti, a ne vojnici.
Analiza nacionalnih obilježja istaknutih na uniformama ukazuje da posrijedi nije stvarni događaj, potvrdila je Patricja Gržebik, stručnjak za međunarodno pravo i profesorka na Univerzitetu u Varšavi.
Pozivajući se na član 39 Prvog dodatnog protokola uz Ženevske konvencije i običajno humanitarno pravo, Gržebik navodi da međunarodno pravo jasno propisuje da se oznake države koja nije strana u sukobu ne mogu koristit.
Dodatno, Vojni priručnik Ruske Federacije (1990) propisuje da je nepravilna upotreba nacionalnih simbola i zastava zabranjeni metod ratovanja.
„To znači da bi kineski vojnici, da su pripadali ruskim oružanim snagama, nosili samo ruske oznake. – Patricja Gržebik, stručnjak za međunarodno pravo i profesorka na Univerzitetu u Varšavi“
Da je vojniku, dok služi u oružanim snagama jedne države, dozvoljeno nošenje ambleme samo te jedne zemlje, potvrdila je i Elzbieta Mikos-Skuza, ekspertkinja za međunarodno pravo.
Zbog navedenih dokaza objave podijeljene na društvenim mrežama ocjenjujemo kao lažne vijesti.
Ocjenu dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
